İnsanlar arasında sevgi tez-tez öz müdafiə mövqeyi, anlaşılmazlıq, yeni bir insan qarşısında zəif olmaq qorxusu və ya münasibətlərdə incidilmək qorxusu səbəbindən itir. Lakin başqa bir insana sağlam, uzunmüddətli sevgi bəxş etmək üçün təkcə güclü hisslər deyil, həm də özünüdərk lazımdır.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə amerikalı psixoloq Mark Trevers "Forbes" üçün yazır.
"Sevgidə özünüdərk öz fikirlərinizə, vərdişlərinizə, davranışınıza və emosiyalarınıza qulaq asmağın və bunun münasibətlərinizə necə təsir etdiyinin monitorinqinin qəsdən edilən təcrübəsidir", deyə ekspert izah edib.
Buna görə də Trevers özünüdərkin sizə münasibətlərinizin həqiqətən tam olması üçün əsas yaratmağa necə kömək edə biləcəyini danışıb. Həqiqi münasibətlər təkcə sevgi üzərində deyil, həm də qarşılıqlı hörmət, davamlı ünsiyyət və etimad üzərində qurulur:
"Təsəvvür edin: siz sevgi istəyirsiniz, amma eyni zamanda ondan qorxursunuz. Öhdəlik fikri sözlə ifadə edə bilmədiyiniz, amma qaçmağa çalışdığınız xoşagəlməz hisslər oyadır. Siz yaxınlıq axtarışında olduğunuz üçün münasibətlərə atılırsınız, amma hər şey ciddiləşəndə geri çəkilirsiniz. Siz bir həqiqəti bilirsiniz: sevgi istəyirsiniz. Amma digərinə - ondan qorxduğunuz gerçəyindən uzaq durmağa davam edirsiniz. Bununla üzləşənə qədər, dövr heç vaxt bitməyəcək".
Ekspertin sözlərinə görə, bir insan öz həqiqi hisslərini, ehtiyaclarını və ya qorxularını gizlətməyə və ya inkar etməyə çalışdıqda, bu, nəticədə münasibətlərə sızan daxili dissonans və konflikt yaradır:
"Özünüzlə düzgünlük və qorxduğunuz şeylərlə üzləşmək özünüdərki inkişaf etdirir. Bu özünüdərk münasibətlərdə autentiklik kimi özünü göstərir. Siz nə istədiyinizi və niyə istədiyinizi bilirsiniz - və bunu açıq danışa bilirsiniz".
Onun sözlərinə görə, münasibətlərdə əsl etimad hər iki tərəfdaş öz hisslərini bölüşdükdə artır. Əgər bu düzgünlük olmasa, onda tərəfdaşlar uyğunsuzluq hiss edəcək, çətin söhbətlərdən qaçacaq və etimadın məhv olması ilə üzləşəcək.
Siz münasibətdə olanda, hər halda keçmişinizlə, özünüinamsızlığınızla və ya dərin qorxularınızla bağlı emosiyalar hiss edəcəksiniz.
"Hətta adətən tarazlıqda olsanız da, öz reaksiyalarınızı idarə etmək əvəzinə, tərəfdaşınıza reaksiya verə, partlaya və emosiyalara tab gətirə biləcəyiniz ehtimalı var. Özünüdərk sayəsində siz öz triggerlərinizi tanıya və adlandıra bilərsiniz, beləliklə, dağıdıcı konfliktlərin qarşısını ala bilərsiniz. Siz həssas anlardan şəfqətlə keçə bilər və reaksiya verməzdən əvvə vəziyyəti yenidən qiymətləndirmək üçün özünüzə fasilə verə bilərsiniz", deyə psixoloq vurğulayıb.
Məsələn, tərəfdaşınız sizin saç düzümünüz barədində, onun barədə artıq özünüzü inamsız hiss etdiyinizi bilmədən şərh edir. Buna cavab olaraq siz incəkirsiniz, bu, sevilən insan üçün həddən artıq reaksiya ola bilər, amma belə bir şərh sizin ağrılı nöqtənizə toxunub.
"Amma özünüdərk sayəsində siz öz emosional reaksiyanızı daha konstruktiv istiqamətə yönləndirə bilərsiniz. Partlamaq əvəzinə, siz incəliklə deyə bilərsiniz: "Bu gün saç düzümümə görə bir az narahat hiss edirəm. Başqa bir şeyə diqqət edə bilərikmi? Bu çox kömək edər". Bu, tərəfdaşınıza nə hiss etdiyiniz barədə anlayış verəcək və birlikdə irəliləməyə imkan verəcək", deyə Trevers məsləhət görüb.
Sizin sağlam hüdudlarınız olanda, sizdə öz fərdiyyətiniz yaranır, lakin bu olmadan siz bir-birindən asılı və ədavətli olmaq riskinə məruz qalırsınız. Eyni zamanda ekspert hesab edir ki, özünüdərk sizə özünüzü təhlükəsiz hiss etmək üçün sizə insan kimi nəyin lazım olduğunu müəyyən etməyə kömək edə bilər.
"2022-ci ildə bir-birindən asılılığın münasibətlərə necə təsir etdiyini araşdırmaq üçün 200-dən çox insan iştirak etdiyi bir araşdırma aparılıb. Araşdırmaçılar aşkar ediblər ki, bir-birindən asılılıq əlamətləri üzrə yüksək xal toplayan insanlar stressli vəziyyətlərdə daha mənfi davranış nümayiş etdiriblər. Onlar həm də münasibətlərində daha çox problem qəbul ediblər və müsbət qarşılıqlı əlaqələrin artması olmadan daha çox mənfi qarşılıqlı əlaqə hiss ediblər. Birlikdə bu amillər münasibətlərdə daha çox çətinlik və aşağı həyat məmnuniyyətinə səbəb olub", deyə Trevers izah edib.
Buna görə də sərhədsiz sevginin təhlükəsi ondadır ki, özünüdərk olmadan siz harada bitdiyinizi və digərinin harada başladığını unudursunuz. Əksinə, özünüdərk əsasında qurulan hüdudlar sizə "bu mənəm, bu mənim ehtiyacım var və bu mənim mövqeyimdir" deməyə imkan verir, bu da əslində yaxınlığı təhdid etmir, ona qoruyur.
"Sevgi sizə heç nəyin alınmadığı zaman belə çalışmağa davam etməyə sövq edə bilər. Amma məhz özünüdərk sizə nəyin işləmədiyini və etimad, yaxınlıq və davamlılıq qurmaq üçün irəliləmək yolunu göstərir", deyə materialın müəllifi yekunlaşdırıb.
Samir
