Mançester Universiteti və Honq Konq Universitetindən olan astronomlar ilk dəfə olaraq "Spiroqraf" kimi tanınan IC418 planetar dumanlığının bir əsrdən çox müddət ərzində necə dəyişdiyini nümayiş etdiriblər. O, Lepus (Lepus) bürcündə yerləşir və təkamülünün son mərhələsində xarici qabığını tökən qırmızı nəhəng ulduzdan əmələ gəlib. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "The Astrophysical Journal Letters" (AJL) jurnalında dərc olunub.

IC418 1891-ci ildə Villiamina Fleminq tərəfindən kəşf edilib. O vaxtdan bəri, 19-cu əsrin sonlarının ilk spektroskoplarından Hubble Kosmik Teleskopuna qədər müxtəlif dövrlərin teleskoplarından istifadə edilərək dəfələrlə müşahidə olunub. Bu, tədqiqatın müəlliflərinə obyektdəki dəyişikliklərin unikal xronologiyasını tərtib etməyə imkan verib.

Əsas nəticə ondan ibarətdir ki, mərkəzi ulduzun temperaturu cəmi bir əsr ərzində 3000°C-təqribən hər 40 ildən bir 1000°C artıb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Günəşin formalaşması zamanı bənzər bir qızma mərhələsinə keçməsi on milyonlarla il çəkib.

Mançester Universitetindən Albert Zijlstra qeyd edib: "Biz görürük ki, bu ulduz təkamül modellərinin təxmin etdiyindən daha sürətli qızır. Bu, ulduzların necə əmələ gəldiyinə dair anlayışımızı çətinləşdirir".

IC418 dumanlığı karbonla zəngindir. Alimlərin fikrincə, bu cür obyektlər Kainatdakı karbonun əsas mənbəyidir - üzvi həyat üçün vacib elementdir. Tədqiqatçıların hesablamalarına görə, dumanlığın öncülünün kütləsi Günəşinkindən cəmi 40% böyük idi ki, bu da indiki modellərin gözlədiyindən aşağıdır.

19-cu əsrin sonlarında ilk spektroskoplardan əldə edilən məlumatlar, eləcə də şüşə fotoqrafiya lövhələri bu gün yeni kəşflərə səbəb ola biləcək çoxlu məlumat ehtiva edir.

Samir