Okeanların dərinliklərində təkamül proseslərinin ortaya çıxartdığı maraqlı adaptasiyalar arasında şəffaf başlı balıqlar (barreleye balığı), bəlkə də ən diqqətçəkən nümunələrdən biridir. Bu balıqlar, adlarından da anlaşılacağı kimi tamamilə şəffaf bir başa malikdir və boru şəkilli gözləri yuxarıya doğru baxır.

HİT.az xəbər verir ki, hədsiz dərəcədə bir avtomobilin açılan tavan pəncərəsindən göyüzünə baxmaq kimi, bu qeyri-adi göz quruluşu onlara, qaranlıq sularda ovlarının siluetlərini görə bilmə qabiliyyəti qazandırır. Bu xüsusiyyəti ilə bu balıqlar dərin okeanlarda varlıqlarını davam etdirərkən olduqca effektiv şəkildə sağ qala bilirlər.

Barreleye balıqları, adətən dərin və qaranlıq sularda, başlarını yuxarıya doğru çevirib hərəkətsiz şəkildə gözləyirlər. Həssas görüntü qabiliyyətləri sayəsində, yalnız su səthindən gələn zəif işıqdan istifadə edərək üzərində süzülən ovlarını fərq edə bilirlər. Gözlərində olan yaşıl piqmentlərin, su altındakı bioluminessensiya işıqlarını maneə törədərək dəniz anası kimi parıldayan canlıları daha yaxşı görmələrini təmin etdiyi güman edilir.

Bu ovlar adətən, dəniz analarının sürüklədiyi kiçik balıq qabıqları və kiçik heyvanlardan ibarətdir. Şəffaf və maye ilə dolu başları isə, dəniz analarının yandırıcı hüceyrələrindən qoruyucu bir funksiya daşıyır. Bu unikal müşahidə qabiliyyətləri sayəsində balıqlar, davamlı olaraq ovlarını izləyə bilir və sağ qalmaq üçün lazım olan qidaları asanlıqla tapa bilirlər.

Barreleye balığının elmi adı Macropinna microstoma olub, ilk dəfə 1939-cu ildə təsvir edilmişdir. Okeanlarda nə qədər yayğım olduğu hələ də tam məlum olmasa da, ən çox Şimal Sakit okeandakı Berinq dənizindən Yaponiyaya və Başa Kaliforniyaya qədər olan ərazilərdə müşahidə edilirlər. Lakin, bu balıqlar su səthinə çıxarılanda, başlarını qoruyan maye ilə dolu şəffaf zirehlərinin aşağı təzyiq səbəbilə çökməsi nəticəsində, nadir hallarda elmi qeydlərdə yer alırlar.

2009-cu ildə Monterey Körfəzi Akvarium Araşdırma İnstitutunun (MBARI) tədqiqatçıları, bir barreleye balığını tutub bir neçə saat boyu gəmilərindəki akvariumda sağ saxlayaraq bu canlı üzərində hərtərəfli bir tədqiqat etmək fürsəti qazandılar. Bu müşahidələr, balığın gözlərini irəli çevirərək qarşısındakı qidalara diqqət yetirə bildiyini ortaya qoydu. Uzun müddət boyu gözlərinin yalnız yuxarıya doğru sabitləndiyinə inanılırdı, lakin bu kəşf, balığın görüntü sahəsinin daha dinamik olduğunu göstərdi. Eyni davranış, Kaliforniya sahillərində aparılan sualtı müşahidələrdə də qeydə alınıb.

Barreleye balıqları və oxşar növlər, təbiətin nə qədər yaradıcı ola biləcəyini və təkamül proseslərinin sağ qalmaq üçün nə qədər fərqli həllər inkişaf etdirə biləcəyini göstərən maraqlı nümunələr təqdim edir. Bu balıqların şəffaf başları və qeyri-adi görüntü qabiliyyətləri, dərin okeanlarda həyatın nə qədər çətin ola biləcəyini, eyni zamanda isə bu çətinliklərə qarşı inkişaf etdirilən fövqəladə adaptasiyaları da gözlər qarşısında sərgiləyir.

Samir