Alimlər kifayət qədər uzun müddət yırtıcıların müəyyən bir qaydasız öz ərazilərində gəzdiyini düşünürdülər. Lakin bu mövzuda qlobal tədqiqat aparıldıqdan sonra onlar həqiqəti öyrəniblər.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə earth.com yazıb.
Onlar müəyyən ediblər ki, bir çox yırtıcılar gizli marşrutlardan istifadə edir, digərləri isə sərbəst gəzirlər. Onlar belə bir nəticəyə altı qitədə on il ərzində 34 növdən olan 1239 yırtıcı heyvanı izlədikdən sonra gələ biliblər.
Nəşrdə deyilir ki, GPS boyunbağları onların hərəkətlərini qeyd edərək, indiyə qədər toplanmış yırtıcıların hərəkəti ilə bağlı ən böyük məlumat dəstini yaradıb. Bu məlumatların müqayisəsi bir fərqi aşkar edib: itkimilər fəsiləsinə aid olan növlər eyni marşrutlardan pişikkimilər fəsiləsindən daha tez-tez istifadə edir.
"Biz aşkar etdik ki, yırtıcı növlər məkanı prinsipial olaraq fərqli şəkildə istifadə edirlər. İtkimilər fəsiləsinin üzvləri məkandan istifadədə daha quruluşludur. Orta hesabla, onlar pişikkimilər fəsiləsinin üzvlərindən daha çox sevimli hərəkət marşrutlarına etibar edirlər", deyə Merilend Universitetinin biologiya professoru Vilyam Fiqan bildirib.
Alimlər belə nəticəyə gəliblər ki, canavarlar, tülkülər və koyotlar öz ərazilərində yollar düzəldir və dəfələrlə onlara qayıdırlar. Qeyd olunur ki, bu təkrarlanan marşrutlar görünməyən şose kimi fəaliyyət göstərir.
Eyni zamanda, şirlər, vaşaq və leoparlar fərqli davranırlar. Onların yolları eyni quruluş olmadan mənzərə üzərində səpələnib.
Vurğulanır ki, bu yırtıcılar arasındakı fərq, alimlərin fikrincə, sadə vərdişdən daha dərin dir. İtkimilər fəsiləsinin üzvləri tanış marşrutlara etibar edir, pişikkimilər fəsiləsinin üzvləri isə çevikliyə üstünlük verir.
Qeyd olunur ki, bu kəşf alimlərin əvvəllər yırtıcıların hərəkətini necə təsvir etməsini şübhə altına qoyur, təsadüfi gəzintinin köhnə şəklini müəyyən cins üçün xarakterik olan quruluş strategiyaları ilə əvəz edir.
Nəşr qeyd edir ki, quruluşlu marşrutlar bir çox yırtıcıda izlənilir, bu da onların hərəkətini əvvəllər düşünüləndən daha proqnozlaşdırıla bilən edir.
Marşrutla hərəkət növlərin ov, tərəfdaşlar və patogenlərlə qarşılıqlı əlaqəsinin şəklini dəyişir. Bu, həmçinin, vəhşi təbiətin qorunması tədbirlərinin planlaşdırılmasına yanaşmanı dəyişir. Buna görə də ekoloqların və təbiət mühafizəçilərin yeni alətlərə ehtiyacı var.
Samir