Çoxumuz eşitmişik və ya sözdə beş saniyə qaydasından istifadə etmişik. Deyilənə görə, yerə düşən yeməyi ilk 5 saniyə ərzində götürsəniz, onu yemək təhlükəsizdir.

HİT.az-ın məlumatına görə, "Martha Stewart" qeyd edir ki, bu qayda zaman sınağından çıxıb. Bəs bu, həqiqətən işləyirmi? 

Qida mütəxəssisi, Klenson Universitetinin professoru və "Siz Bunu Yenicə Yediniz?" kitabının həmmüəllifi Pol Davson bu məsələyə aydınlıq gətirib.

Mütəxəssis izah edib ki, 5 saniyə qaydası qədim hekayələrdən və aşpazlıq şoularından yaranıb, amma bu, sadəcə mədəni bir mifdir. Əslində isə bu məşhur qaydanın heç bir əsası yoxdur.

Davsonun sözlərinə görə, qida yerə (və ya hər hansı digər səthə) düşdükdə, onun çirklənmə səviyyəsi əsasən yerin "çirkliliyi" ilə müəyyən edilir, birbaşa təmasın müddəti ilə yox. Bəsit sözlə desək, əgər yer mikroblarla yoluxmuşdursa, qida orada nə qədər müddət qalmasından asılı olmayaraq, eyni dərəcədə yoluxacaq.

Davson hətta komandası ilə birlikdə beş saniyə qaydasını laboratoriyada sınayıb: plitka, ağac və xalçanı ən çox yayılmış qida zəhərlənməsi səbəblərindən biri olan salmonella bakteriyası ilə çirkləndirib. Sonra isə səthlərə kolbasa (nəm qida) və ağ çörək (quru qida) atıblar. Daha sonra 5, 30 və 60 saniyə gözləyiblər.

Komanda ölçmələr aparanda məlum olub ki, həm quru, həm də nəm qidalarda səthin növündən və təmas müddətindən asılı olmayaraq yüksək səviyyədə bakteriya aşkar edilib. Bəzi fərqlər olsa da (məsələn, quru məhsullarda və ya xalçaya toxunan məhsullarda daha az bakteriya), hələ də əhəmiyyətli səviyyədə çirklənmə müşahidə edilib.

"Nəticə: Əgər qida bir səthə düşərsə, o, həmin səthin mikroblarını özünə hopdurur. Təmasın müddəti bunun baş verib-verməməsinə və nəticədə qida zəhərlənməsi riskinə təsir etmir", deyə nəşr yazır.

Yerə düşən qida həmişə təhlükəli deyil. Əslində, belə bir qidanın qəbulundan sonra sağlamlıq riskləri bir çox amillərdən asılıdır:

* səthdəki mikroorqanizmlərin növü,
* qidanın səthlə təmasının xüsusiyyətləri,
* insanın ümumi sağlamlıq vəziyyəti.

Əgər immun sistemi zəifləyibsə, çirklənmiş qida qəbul etdikdən sonra zəhərlənmə riski artır.

Davson əlavə edib ki, müəyyən bakteriyaları qidanı yusaq, çıxarmaq olar. Amma bütün məhsullar belə məniplərə yaxşı cavab vermir. Məsələn, kök və ya albalını yumaq asandır. Amma toyuq qanadları və ya qələbələr isə əksinədir.

Samir