Evdə yaşayan pişiklərin böyük əksəriyyəti su ilə təmasdan çəkinir.

Hit.az xəbər verir ki, mütəxəssislərə görə, bu davranış qədim instinktlərin və fərdi təcrübələrin birləşməsi nəticəsində formalaşıb.

Pişiklərin suya qarşı bu məsafəli davranışının tək bir səbəbi yoxdur. Alimlər, ev pişiklərinin mənşəyini və bioloji xüsusiyyətlərini araşdıraraq bu fenomenə bir neçə izah tapmağa çalışıblar.

Evdə yaşayan pişiklərin nəsli Afrikanın və Yaxın Şərqin yabanı pişiklərinə dayanır. Bu heyvanlar əsasən quraq ərazilərdə məskunlaşıb, ovlarını quruda tutub və su ilə nadir hallarda təmasda olublar. Bu da onların törəmələrində — müasir ev pişiklərində — suya qarşı eyni davranış nümunələrinin qorunmasına səbəb olmuş ola bilər. Yəni suya uzaq münasibət, doğuşdan gələn qorxu deyil, təkamülün mirasıdır.

Lakin bəzi tədqiqatçılar bu izahı tam yetərli hesab etmir. Onların fikrincə, qədim pişiklər yalnız səhralarda deyil, rütubətli ərazilərdə də yaşayıb və su ilə müəyyən qədər təmasda olublar. Buna görə də coğrafi amil bu davranışı tam izah edə bilmir.

Pişiklərin suyu sevməməsinin digər səbəbi fiziki narahatlıqlarla bağlıdır. Nəm tüklər suyu hopdurduqda ağırlaşır, bu da heyvanın hərəkətini çətinləşdirir və özünü müdafiə qabiliyyətini azaldır. Bu hiss, pişiyin içgüdüvi olaraq özünü təhlükədə hiss etməsinə yol açır.

Bundan başqa, islanmış tüklər pişiyin təbii qoxusunu dəyişdirir və ya tanımadığı yeni qoxular yaradır. Çox həssas qoxu duyğusuna sahib olduqları üçün bu dəyişiklik onlarda stres yarada bilər. Hətta bəzi pişiklər musluk suyundakı kimyəvi maddələrin qoxusunu belə hiss edib bundan uzaq durmağı üstün tuturlar.

Davranış mütəxəssisləri hesab edir ki, pişiklərin suya münasibəti təkcə bioloji deyil, həm də öyrənilmiş davranışla bağlıdır. Yəni bala pişiyin erkən dövrdə su ilə yaşadığı təcrübələr onun yetkin yaşda bu elementə necə reaksiya verəcəyini müəyyən edə bilər.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, balaca pişiklərin müxtəlif səslərə, qoxulara və səthlərə alışması onların daha sosial və balanslı böyüməsinə kömək edir. Bu proses “sosiallaşma” adlanır və su ilə erkən və nəzarətli tanışlıq bu mərhələnin bir hissəsi ola bilər.

Amma burada da istisnalar mövcuddur: suya alışdırılan bəzi pişiklər yenə də sudan xoşlanmır, əvəzində su ilə heç təmasda olmayan başqa bir pişik sudan zövq ala bilər. Hər pişiyin fərdi xüsusiyyətləri nəzərə alındıqda, bu davranışın sabit bir modelə sığmadığı görünür.

Pişiklərin suya qarşı məsafəli davranışı tək bir amillə izah olunmur — bu, həm təkamül yaddaşının, həm fiziki həssaslığın, həm də fərdi təcrübələrin bir qarışığıdır. Bəzi pişiklər üçün bu sadəcə xoşagəlməz bir təmasdır, bəziləri üçünsə real stress və ya təhlükə hissi yaradır.

Hər nə qədər onların suya qarşı reaksiyası bəzən zarafat mövzusu olsa da, bu davranışın arxasında olduqca maraqlı və çoxşaxəli elmi səbəblər dayanır. İnsanlar kimi, pişiklərin də bu məsələdə özünəməxsus sərhədləri və seçimləri olduğunu unutmamaq lazımdır.

Samir