Bilmədən mikroplastik içdiyini bilirdinmi? “Water Industry Research”in məlumatına görə, təmizlənməmiş xam suda hər litr üçün orta hesabla 4,9 mikroplastik hissəcik var. Gündəlik həyatda istifadə etdiyimiz plastik miqdarının çoxluğu səbəbindən mikroplastiklər su hövzələrimizə düşür. Onlar su sistemimizə elə yollarla daxil olur ki, bəzən təsəvvür belə edə bilmirik.
Mikroplastiklər nədir?
Mikroplastiklər və ya sintetik polimer mikrohissəciklər uzunluğu 5 mm-dən az olan plastik hissəciklər kimi təsvir olunur. Onlar əsasən müxtəlif istehsal məhsullarından və böyük plastik materialların parçalanmasından əmələ gəlir. Bu hissəciklər çox vaxt şirin su hövzələrinə düşür və lazımi şəkildə təmizlənməmiş içməli suda da aşkar edilə bilir.
Plastiklər içməli suya necə düşür?
Gündəlik həyatda istifadə etdiyin bir çox əşyanın plastikdən ibarət olduğunu bilsən, təəccüblənərsən. Plastik butulkalar və qapaqları içməli sudakı mikroplastiklərin bir nömrəli mənbəyidir. Lakin plastiklər yalnız bunlarda deyil — geyimlərdə, yuyucu vasitələrdə, hətta çay paketlərində də var. Bunlar parçalandıqda, su hövzələrinə mikroskopik polimerlər şəklində daxil olaraq çirklənməyə səbəb olur.
Unutma ki, ayaqqabın yeyildikcə, paltarlarını yuyarkən və ya bədənini pilinq edərkən belə mikroplastiklər yaradırsan.
Bəs təsəvvür et, zavodlar və böyük şirkətlər hər gün nə qədər mikroplastik istehsal edir! Yaponiya alimləri tərəfindən 2023-cü ildə aparılan bir araşdırmaya əsasən, hər litr bulud suyunda 6,7–13,9 mikroplastik hissəcik aşkarlanıb. Bu isə o deməkdir ki, mikroplastiklər “plastik yağış” vasitəsilə demək olar ki, bütün yemək və içkilərimizi çirkləndirir.”
Plastik butulkaların su çirklənməsində rolu
Təxminlərə görə, butulka su bazarı dəqiqədə 1 milyon butulka istehsal edir. Qlobal pandemiya zamanı bu rəqəm daha da artdı, çünki insanlar yoluxma riskindən qaçmaq üçün birdəfəlik məhsullara üstünlük verirdilər. Lakin bu butulkaların 86%-i təkrar emal edilmir. Nəticədə, okeanlarımız və içməli sularımız mikroplastiklərlə doludur.
Ümumdünya İqtisadi Forumu (WEF) 2025-ci il üçün Qlobal Risklər Hesabatında çirklənməni növbəti onillikdə dünyaya ciddi təsir göstərə biləcək ilk 10 təhlükə arasında göstərib. WEF plastikləri əsas çirkləndirici adlandırır və qeyd edir ki, okean səthindəki bütün plastiklərin 90%-ni mikroplastiklər təşkil edir. Buna görə də dünya hökumətlərinə bu problemi həll etmək üçün daha ciddi və təcili addımlar atmağa çağırış edib.
Bundan əlavə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) və Koreya Respublikası 2025-ci ilin Dünya Ətraf Mühit Günündə “#BeatPlasticPollution” təşəbbüsü çərçivəsində dünyada plastik çirklənməsinə son qoymaq üçün birgə fəaliyyətə başlayıblar.
Mikroplastiklər mənə və ailəmə necə zərər verir?
Üç əsas təhlükə forması var: fiziki, kimyəvi və mikrob mənşəli. Xəbəriniz olmadan fiziki plastik hissəcikləri, zərərli kimyəvi maddələri və hətta mikroorqanizmləri qəbul edə bilərsiniz.
Mikroplastiklərlə çirklənmiş su içməyin uzunmüddətli təsirləri hələ tam məlum olmasa da, son tədqiqatlar bunun ürək tutması, insult, iltihab və xroniki xəstəliklərin riskini artırma ehtimalını göstərir.
Hər halda, bu cür suyun insan sağlamlığı üçün təhlükəli olduğu aydındır və içdiyimiz suya daha çox diqqət yetirməliyik.
Dünya Ətraf Mühit Günü 2025 kampaniyasını necə dəstəkləyə və ailəmi mikroplastik içməkdən necə qoruya bilərəm?
1. Plastik butulkanı tərk et
Birdəfəlik plastik butulkalara “yox” de və öz zövqünə uyğun yenidən istifadə oluna bilən bir butulka əldə et. Bununla həm su çirklənməsini azaldır, həm də içdiyin suyun keyfiyyətinə nəzarət edirsən – bu, əsl “qazan-qazan” vəziyyətidir.
Unutma ki, “World Water Day” (Dünya Su Günü) #BottleSelfieChallenge kampaniyamızda iştirak edib böyük mükafatlar qazana bilərsən!
2. Mikroplastiklərdən qurtulmaq üçün HomePure istifadə et
HomePure 2010-cu ildən bəri istifadəyə verildiyi vaxtdan bu yana üç milyard plastik butulkanın istifadəsinin qarşısını alıb! Lakin HomePure təkcə ekoloji cəhətdən faydalı deyil — o, mikroplastikləri və digər zərərli maddələri sudan təmizləyir.
Unikal 9 mərhələli filtrasiyası sayəsində 99,99% bakteriya, virus, kimyəvi və toksinləri təmizləyir və ailən üçün sağlam su təmin edir.
3. Meyvə və tərəvəzini süzülmüş su ilə yuyun
Mikroplastikləri təkcə içmək deyil, yemək zamanı da qəbul etməmək üçün meyvə və tərəvəzləri HomePure ilə süzülmüş su ilə yumağa diqqət et. Yemək bişirərkən və içkilər hazırlayarkən də süzülmüş sudan istifadə etmək ailən üçün əlavə qoruma qatıdır.
İstənilən halda, “təhlükəsiz olmaq daha yaxşıdır” prinsipi ilə hərəkət etmək lazımdır. Mikroplastiklərin yaratdığı təhlükə getdikcə daha açıq görünür. Hətta bu il Avropa İttifaqı mikroplastiklərin satışını və istifadəsini azaltmaq üçün yeni qaydalar qəbul edib.
Mikroplastiklər həyatımızın bir gerçəkliyidir – onların sağlamlığa uzunmüddətli təsiri tam məlum olmasa da, onlardan qorunmaq üçün tədbir görmək ağıllı qərardır.
Özünü və sevdiklərini qorumaq üçün HomePure Nova su filtrasiyasını evində vacib avadanlıq halına gətir və ailənin sağlamlığını təmin et.