Beynəlxalq alimlər qrupu Qalaktikamızda qaranlıq maddənin sferik şəkildə deyil, daha çox düz və asimmetrik şəkildə paylandığını aşkar edib. Bu, Süd Yolunun mərkəzindəki artıq qamma radiasiyasını izah etməyə kömək edir. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Physical Review Letters" (PRL) jurnalında dərc olunub.

Əvvəllər astronomlar FERMI kosmik teleskopundan qalaktika mərkəzinin ətrafındakı bölgədən həddindən artıq güclü qamma radiasiyasını aşkar etmək üçün istifadə edirdilər, lakin onun mənşəyi müzakirə mövzusu olaraq qalırdı. Mümkün mənbələrə millisaniyəlik pulsarlar - öz oxları ətrafında sürətlə fırlanan qədim neytron ulduzları və enerjinin sərbəst buraxılması ilə onların qarşılıqlı məhvi olan qaranlıq maddə hissəciklərinin məhvi daxildir.

İndiyədək müşahidələr ikinci fərziyyəni dəstəkləmirdi: qamma şüalarının fəzada paylanması hesablamalarla proqnozlaşdırılan qaranlıq maddənin paylanmasına uyğun gəlmirdi. Bununla belə, yüksək dəqiqlikli kosmoloji simulyasiyaların yeni seriyası qalaktik halonun daxili quruluşu haqqında anlayışımızı dəyişib.

Tədqiqatçılar öz kosmik mühitimizə bənzər şəraitdə Süd Yolu kimi qalaktikaların formalaşmasını modelləşdiriblər. Modellər göstərib ki, Qalaktikanın mərkəzi bölgəsində qaranlıq maddə radial olaraq deyil, ulduz diski kimi paylanır. Bu, qaranlıq maddənin qamma radiasiyasının mənbəyi ola biləcəyini izah edir.

"FERMI öz teleskopunu Qalaktikanın mərkəzinə yönəldəndə nəticələr astronomları heyrətə gətirdi: çoxlu qamma şüaları var idi. Bu “qamma artıqlığının” mənşəyi ilə bağlı müzakirələr bütün dünyada başlayıb", deyə Leybniz adına Astrofizika İnstitutundan Noam Libeskind bildirib: 

Qəzetin aparıcı müəllifi Moorits Mourounun sözlərinə görə, yeni model göstərir ki, yalnız halonun yastı forması qaranlıq maddə hissəciklərinin məhv olması nəticəsində müşahidə olunan şüalanmanı izah etmək üçün kifayətdir.

"Bu hesablamalar təsdiq edir ki, özünü məhv edə bilən qaranlıq maddə hissəciklərinin axtarışı davam etməlidir. Biz bu sirli maddənin təbiətini anlamaq istiqamətində daha bir addım atmışıq", deyə alim qeyd edib.

Bu nəticələr qamma radiasiya mənbəyi kimi qaranlıq maddənin iddiasını gücləndirir, onu elmi müzakirələrin önünə qaytarır və tədqiqatçıları kosmosun ən böyük sirlərindən birinin həllinə yaxınlaşdırır.

Samir