Koreya Elm və Texnologiya İnstitutunun (KIST) Kvant Texnologiyaları Mərkəzindən tədqiqatçılar dünyada ilk paylanmış kvant sensor sistemini təqdim ediblər. Bu sistem ölçmələrin həm dəqiqliyini, həm də çözünürlüğünü eyni zamanda artırmağa qadirdir. Dr. Hyan-Taq Limin rəhbərliyi ilə aparılan tədqiqat yüksək dəqiqlikli metrologiya, kvant mikroskopiyası və kosmos müşahidələrində misli görünməmiş dəqiqlik imkanı açır.
HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Physical Review Letters" (PRL) jurnalında dərc olunub.
Ənənəvi ölçmə texnologiyaları “standart kvant həddi” ilə məhdudlaşır — işıq və maddənin təbiəti ilə müəyyən olunan həssaslıq limiti. Bu bariyeri aşmaq üçün alimlər paylanmış kvant sensorlardan istifadə edirlər; bunlar bir neçə uzaq sensoru vahid kvant bağlı sistemi kimi birləşdirir.
Əvvəllər belə sensorlar ölçmə dəqiqliyini artırırdı, lakin kiçik strukturların detalı üçün kifayət qədər çözünürlük təmin etmirdi. KIST komandası ilk dəfə xüsusi kvant vəziyyəti — çoxmodlu N00N vəziyyətini tətbiq edib. Bu vəziyyətdə bir neçə foton (işıq hissəcikləri) eyni anda bir neçə yolla dolaşıq olur. Bu, daha sıx interferensiya zolaqları yaradır və ən kiçik fiziki dəyişiklikləri yüksək həssaslıqla qeyd etməyə imkan verir.
Eksperimentlərdə alimlər iki-fotonlu çoxmodlu N00N vəziyyətini dörd optik kanala paylayıblar. Bu konfiqurasiya eyni anda iki müstəqil fazanı ölçməyə və klassik metodlarla müqayisədə təxminən 88% dəqiqlik artırmağa imkan verib. Beləliklə, tədqiqatçılar demək olar ki, kvant ölçmələrində mümkün nəzəri maksimum dəqiqlik — Hayzenberq həddinə çatmağa nail olublar.
Dr. Limin sözlərinə görə, bu nailiyyət göstərir ki, kvant dolaşıqlıq texnologiyaları yalnız nəzəri vasitə deyil, həm də real sensor şəbəkələrinin yaradılması üçün praktiki baza ola bilər.
“Bizim nəticələrimiz dolaşıqlığa əsaslanan kvant sensor şəbəkələrinin praktik tətbiqi üçün böyük potensial göstərir. Gələcəkdə, silikon kvant çipləri ilə birləşdirildikdə, bu texnologiyalar gündəlik cihazlarda belə istifadə oluna biləcək", deyə Dr. Hyan-Taq Lim bildirib.
Samir
