Çoxlu müasir təyyarələr reaktiv yanacağından - həmçinin aviasiya kerosini kimi tanınan - istifadə edir. Xüsusilə, ABŞ və digər NATO ölkələrinin silahlı qüvvələri 1978-ci ildən bəri hərbi təyyarələrini "Jet Propulsion 8" (JP-8) yanacağı ilə işlədirlər.
HİT.az xəbər verir ki, "SlashGear"ın yazdığına görə, 1960-cı illərdə ABŞ-da innovativ strateji kəşfiyyat təyyarəsi "Lockheed SR-71 Blackbird" hazırlananda, tamamilə fərqli tipli yanacaq tələb edirdi. O, dünyanın ən sürətli təyyarələrindən biri olub və 3 Maxdan (təxminən 3675 km/saat) çox sürət inkişaf etdirə bilib.
Həmçinin "SR-71 Blackbird" təxminən 25,910 metr yüksəklikdə uça bilib. Nəşrdə qeyd olunur ki, belə yüksəkliklərə çatmaq təyyarəyə əhəmiyyətli yüklənmə yaradırdı.
24 kilometrdən yuxarı yüksəklikdə təyyarənin ön kənarları elə yüksək temperaturda qızdırılıb ki, JP-4 yanacağından (JP-8-in sələfi) istifadə təhlükəli olub. Yanacaq sıx buxarlana və yanma riski yarada bilər.
Nəşrdə bildirilir ki, bu problemə görə "SR-71 Blackbird" üçün yeni yanacaq - JP-7 hazırlanıb. O, artıq bir çox müxtəlif hərbi təyyarələrdə istifadə olunan mövcud yanacaq növlərindən çox fərqlənmir, lakin bəzi unikal xassələrə malikdir.
Nəşrdə vurğulanır ki, yeni yanacağın hazırlanması zamanı konstruktorlar incə tarazlığa nail olmalı idilər. Onun alışma temperaturunun həddindən artıq aşağı salınması, mühərrikləri işə salmaq üçün lazımi kimyəvi reaksiyaya malik olmamasına səbəb ola bilərdi.
"SR-71 Blackbird" üçün yanacaq sisteminin kanallarında parçalanmayan və koks və lak şəklində çökməyən yüksək istilik davamlılığına malik yanacaq tələb olunur. Həmçinin nəşrdə əlavə edilir ki, icazə verilən kükürd qarışıqlarının miqdarı kimi digər parametrlər də vacibdir.
Nəşrdə məlumat verilir ki, həddindən artıq sabit yanacağın alışma problemini trietilboranın vurulması sayəsində həll etmək mümkün olub. Bu, havayla təmas zamanı ani alışan, sürətli və etibarlı alovlanma təmin edən bir maddədir.
Bundan əlavə, "SR-71 Blackbird" 1964-cü ildə istehsala başlayan unikal "Pratt & Whitney J58" mühərrikləri alıb. Bu mühərrik böyük istilik yüklərinə davam gətirə bilir.
Nəşrdə qeyd olunur ki, mühərrikin hazırlanması zamanı əsas həllərdən biri nikel əsaslı "Waspaloy" superərintisindən istifadə olunmasıdır. Bu, "Pratt & Whitney J58"ə ekstremal temperaturlarda möhkəmliyini qorumağa imkan verib.
Maraqlısı odur ki, turboreaktiv mühərriklər ümumi dartmanın təxminən yalnız beşdə birini təmin edib. Nəşrdə vurğulanır ki, təyyarənin səs sürətindən yüksək sürət inkişaf etdirməsinə unikal hava qəbulu və güc artırıcı sistemin dizaynı imkan verib.
Samir
