Alim: Şüur ​​zaman və məkandan əvvəl yaranıb

MARAQLI
21:37 / 26.11.2025
65

Şüur kainatın fundamental elementi ola bilər və məkan, zaman və maddə ondan yaranır. Bu nəzəri model Uppsala Universitetinin materialşünaslıq professoru Maria Strömme tərəfindən təqdim edilib. 

HİT.az xəbər verir ki, xəbər verir ki, tədqiqat "AIP Advances" jurnalında dərc olunub.

Nanotexnologiyanı araşdıran Strömme ənənəvi elmi ixtisaslaşmasından çox kənara çıxan bir konsepsiya təklif edib. Məqalədə o, şüurun beynin əlavə məhsulu kimi deyil, maddə və zamandan həyata və kainatın quruluşuna qədər bütün müşahidə olunan hadisələrin əsasını təşkil edən fundamental bir sahə kimi qəbul edildiyi bir modeli təsvir edir.

Müəllifə görə, bu ideya əvvəllər Albert Eynşteyn, Ervin Şrödinger, Verner Heyzenberq və Maks Plank tərəfindən müzakirə edilən yanaşmaların inkişafıdır.

"Bu, şüurun əvvəlcə gəldiyi və zaman, məkan və maddə kimi strukturların daha sonra ortaya çıxdığı bir nəzəriyyədir. Bu, təcrübəli reallığımızın mexanizmlərini fizika dilində təsvir etmək cəhdidir", deyə Strömme qeyd edib.

Təqdim olunan model kvant fizikası və qeyri-ikili fəlsəfə elementlərini birləşdirir. O, fərdi şüuru vahid, qarşılıqlı əlaqəli sahənin bir hissəsi kimi görür. Müəllifə görə, bir sıra hadisələrə - məsələn, telepatiya və ya ölümə yaxın təcrübələrə - bu yanaşma çərçivəsində izah olunmayan anomaliyalar kimi deyil, vahid şüur ​​sahəsinin mümkün təzahürləri kimi baxmaq olar.

Məqalədə fizika, nevrologiya və kosmologiya üçün bir neçə sınaqdan keçirilə bilən proqnoz təqdim olunur ki, bu da Stremmeyə görə modeli müasir elm çərçivəsində potensial sınaqdan keçirilə bilən edir. Tədqiqatçı həmçinin kvant mexaniki baxımından fərdi şüurun ölümdən sonra yarandığı vahid sahəyə qayıtdığı fərziyyəsini formalaşdırır.

Dini və mənəvi ənənələrlə fəlsəfi paralellərə baxmayaraq, Strömme işinin fizikanın riyazi aparatına əsaslandığını vurğulayır: "Dünya dinlərinin mətnləri bir-biri ilə əlaqəli şüur ​​formalarını metaforik formada təsvir edir. Erkən kvant fizikləri oxşar nəticələrə elmi cəhətdən gəlmişlər. İndi müasir elmin bu məsələyə ciddi şəkildə yanaşmasının vaxtıdır".

Samir

0