Astronomlar qeyri-adi ulduz qruplaşmasına diqqət çəkiblər. Bu qruplaşma formasına görə Milad ağacı kimi görünür və Süd Yolu qalaktikasının ən aktiv “doğum evlərindən” birində parlayır.
HİT.az xəbər verir ki, Cosmic Christmas Tree (“Kosmik Milad Ağacı”) adını alan bu obyekt NGC 2264 buludu daxilində yerləşir və Yerə təxminən 2 700 işıq ili məsafədədir.
Region zəif görünən "Unicorn" (Bala Unicorn) bürcündə, Süd Yolu mərkəzinin sıx müstəvisinə yaxın yerləşir. Burada hələ də çoxlu qaz və kosmik toz var, buna görə də yeni ulduzlar fəal şəkildə yaranır.
Qruplaşma adını triangular naxış şəklinə görə alıb — gənc ulduzlar bu naxışı yaradır və teleskop şəkillərində Milad yolkasına bənzəyir. Lakin cəlbedici görünüşün arxasında olduqca dinamik bir mühit dayanır: qaz-toz buludlarının içində ulduzlar yaranmağa davam edir, böyük enerji sərbəst buraxır və ətraf mühiti dəyişdirir.
Alimlər izah edirlər: “NGC 2264 elm üçün qiymətlidir, çünki bir regionda ulduzların bir neçə inkişaf mərhələsini eyni vaxtda müşahidə etmək mümkündür: sıx buludların çökməsindən başlayaraq, gənc ulduzların yaranmış materialı “sıxışdırmağa” başlamasına qədər".
Buludda çoxlu miqdarda hidrogen qazı və sıx kosmik toz var. Yeni yaranan ulduzlar isinəndə güclü ultrabənövşəyi işıq yayır, hidrogen atomlarını həyəcanlandırır və nəticədə buludun böyük sahələri qırmızı rəngdə parlayır. Astronomlar bu sahələri emisiyalı buludlar kimi təsnif edirlər. Qaranlıq toz zolaqları uzaqdakı ulduzların işığını bloklayır və kəskin kontrastlar yaradır.
Eyni zamanda toz işığı yalnız udmur — isti ulduzların yaxınlığında mavi dalğaları səpərək reflektiv buludlar yaradır. Qırmızı və mavi parıltının birləşməsi Kosmik Yolka’ya çoxqatlı, demək olar ki, bayram görüntüsü verir.
Regionun mərkəzində "S Monocerotis adlı böyük və qeyri-sabit ulduz parlayır, onun parlaqlığı zamanla dəyişir. Ətraf toz onun işığını əks etdirərək mavi parıltı yaradır.
Bu ulduzların üstündə “yolka” formalaşır — bulanıq bir üçbucaq çəkən onlarla gənc ulduz. Hamısı eyni qaz buludundan yaranıb və yalnız bir neçə milyon yaşındadır. Onların radiasiyası və ulduz küləkləri qazı isitərək boşluqlar yaradır və yaxın ətrafda ulduz yaranmasını tədricən ləngidir.
Regionun şimalında Konus Buludu ucalır — dəqiq zirvəsi olan qaz və toz sütunu, ətraf ulduzlardan gələn radiasiya axınları tərəfindən formalaşdırılır. Yaxınlığında isə Fox Fur Buludu yerləşir; mürəkkəb, lifli struktura görə belə adlandırılıb. Parlaq lifləri ulduz küləklərinin təsiri ilə daima dəyişir.
Yer səmasında bu region təxminən 1,5 dərəcə yer tutur — bu, üç tam Ayın yan-yana yerləşməsinə bərabərdir. Real ölçülərdə isə genişliyi təxminən 80 işıq ili təşkil edir.
"Interesting Engineering" vurğulayır: “Kosmik Yolka yalnız möhtəşəm ‘mövsümi’ görüntü deyil. Astronomlar üçün bu, ulduzların necə yarandığını, bir-birilə necə qarşılıqlı əlaqə qurduğunu və tədricən kainatın üzünü necə dəyişdiyini göstərən unikal panoramadır".
Əlavə olaraq, Kolumbiya Universitetindən astrofizik David Kipping hesab edir ki, inkişaf etmiş sivilizasiyaların əksəriyyəti sakit və stabil yaşayır, buna görə də görünməzdir. Bu səbəbdən hələ də kosmosda ağıllı həyatın izini tapa bilməmişik. Onun bu fərziyyəsini “esxatoloji” (dünyanın sonu ilə əlaqəli) adlandırır. Kipping düşünür ki, xarici sivilizasiyanın ilk kəşfi onun çökməyə yaxın olduğu anda baş verə bilər.
Samir
