Hit.az BAXCP sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyevin Axar.-az-a müsahibəsini təqdim edir:
- Ermənistanda müxalifətin hakimiyyəti dəyişmək gücündə olmayan silsilə aksiyalarına Paşinyanın dolayısı dəstək verdiyi iddia edilir. Məqsəd isə sülh danışıqlarında ən yaxşı halda daxili situasiyanı bəhanə gətirərək, daha yaxşı mövqe tutmaq, ən pis halda isə prosesi dondurmaqdır. Sizcə, əslində nə baş verir?
- Çoxları Azərbaycanda Paşinyanı sülh göyərçini kimi təqdim etməyə çalışanda demişdim ki, ilanın ağına da lənət, qarasına da. Ermənistana münasibətdə həmişə söyləmişəm ki, o, baş tutmamış forpost ölkədi. Orda kimin hakimiyyətdə olmasının fərqi yoxdur. Rusiya istəmədiyi təqdirdə Ermənistanda heç kim Azərbaycanla, yaxud Türkiyə ilə sülh sazişi imzalaya bilməz. Rusiya istədiyi vaxt Paşinyanı hakimiyyətdən qovacaq. 2020-ci il 10 noyabr sazişindən sonra da bunu edə bilərdi, 2021-ci ilin iyununda parlament seçkiləri zamanı da. İndiyə qədər bunu ona görə etməyib ki, Rusiyaya sadiq Köçəryanı ana müxalifət kimi legitimləşdirsin, sonra sorosçu Paşinyanı qovsun. Siyasi diletantlara qəribə gəlsə də, Qərbdəki erməni diasporu, ermənipərəst dairələr, Türkiyənin nüfuzunun artmasından qorxuya düşənlər də bunu istəyir. Onlar başa düşürlər ki, Qarabağ üzərində Azərbaycanın suverenliyi bərpa olunmadıqca türk dünyasında və beynəlxalq arenada nə Türkiyənin, nə də Azərbaycanın nüfuzu bizim arzuladığımız və görmək istədiyimiz səviyyədə olmayacaq. Biz Qarabağ üzərində suverenliyimizin bərpasını və sülh istəyiriksə, Rusiya ilə danışmalıyıq. Paşinyan və digərləri kukladırlar.
- 10 noyabr 2020-ci ildən bəri Ermənistanla üçtərəfli və son vaxtlar ikitərəfli görüşlərdə əldə edilən razılaşmaların işləmədiyini görürük. Məsələn, kommunikasiyaların açılması, sərhədlərin delimitasiyası, sülh prosesi üçün komissiyaların təşkili vədləri özünü doğrultmur, verilən tarixlərdə İrəvanda “nəsə baş verir”. Sizcə, bu proses və İrəvanın bu cür bəhanələri nə qədər davam edəcək?
- Ona görə dedim ki, sülh istəyiriksə, Rusiya ilə danışmalıyıq. Türkiyə danışıqlar prosesinə qoşulmalıdır. Rusiya sülhə imkan verməsə və əsgəri qüvvə ilə qarşı tərəfə yardım edərsə, Türkiyənin dəstəyi ilə Daxili Qoşunların xüsusi təyinatlıları Xankəndiyə girib, dövlət suverenliyimizi bərpa etməlidir.
- Vladimir Putin İsveç və Finlandiyanın NATO-ya üzvlüyünə gözlənilən kəskin etirazı bildirmədi, əksinə, sanki razılaşırmış kimi davrandı. Rusiyanın Ukraynaya hücum səbəbindən birincisi NATO-ya üzvlük olduğu halda, sizcə, niyə İsveç və Finlandiyaya daha laqeyd yanaşdı?
- Rusiyanın İsveç və Finlandiyanın NATO üzvülüyünə ilk münasibəti olduqca sərt oldu, amma görəndə ki, Türkiyə hər iki ölkənin qəbuluna qarşıdı, o halda Putin nisbətən yumşaq mövqe sərgilədi. Həm də bu baş verərsə, NATO-ya müharibə etməyəcək ki!
Digər tərəfdən, Ukraynanı İsveç və Finlandiya ilə müqayisə etmək olmaz. Ukrayna ərazisinə görə Avropanın ən böyük dövlətlərindən biridir və Rusiya üçün çox böyük geosiyasi əhəmiyyəti var. Rusiya hesab edir ki, Ukrayna keçmiş imperiyanın tərkib hissəsi kimi həmişə onun yanında olmalıdır. Çox təəssüf ki, yumşaq güc tətbiqi ilə bunu edə bilmədiklərindən hərbi gücdən istifadə etdilər. Nəticəsi isə, kimin qalib gəlməsindən asılı olmayaraq, hər iki ölkə üçün ağır olacaq.
- Türkiyə İsveç və Finlandiyanı NATO üzvlüyünə veto qoyacağını açıqlayıb, NATO rəhbərliyi isə belə problem yaşanmayacağını deyir. Prosesi necə proqnozlaşdırırsınız?
- Düşünmürəm ki, Türkiyənin etirazı yalnız İsveç və Finlandiyanın PKK terrorçularına siyasi dəstək və sığınacaq verməsi ilə bağlıdır. Almaniya, ABŞ, Fransa və digərləri həmişə Türkiyəyə münasibətdə ədalətsiz mövqe tutublar. Hazırda Türkiyəyə sanksiyalar tətbiq ediblər, onun Avropa Birliyinə üzv olmasına əngəl olublar, ədalətsizcəsinə F-35 proqramından çıxarıblar. Türkiyə onların Qarabağ münaqişəsinə fərqli yanaşmasını da çox yaxşı görür. Ərdoğanın liderliyi ilə Türkiyə böyük uğurlara imza atıb. Onlar Türkiyəyə münasibətlərini dəyişməlidirlər. Türkiyə bir daha heç vaxt Qərbin forpostu olmayacaq, məsələn, onların tələbi ilə Azərbaycana iki mülki helikopter verməkdən imtina edib, əvəzində Azərbaycanın torpaqlarını işğal edən Ermənistana taxıl göndərməyəcək! Türkiyəyə qarşı alçaldıcı münasibət dəyişsə, bütün sanksiyalar dərhal aradan qaldırılsa, Türkiyə əleyhinə Suriya və İraqda fəaliyyət göstərən terrorçulara Qərbin münasibəti dəyişsə, Qarabağ məsələsində daha ədalətli mövqe tutulsa, Türkiyənin də hər iki ölkənin üzvülüyünə münasibəti dəyişə bilər. Əks halda Türkiyənin Qərbdən uzaqlaşması qaçılmaz olacaq. Daha çox uduzan isə NATO və Qərb olacaq.
