ABŞ, Fransa və Almaniya alimləri müəyyən ediblər ki, Ay təqribən 4,53 milyard il əvvəl - əvvəllər düşünüldüyündən yüz milyonlarla il əvvəl yarana bilər.

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature" jurnalında dərc olunub.

Ay gənc Yerin ölçüsünə görə Marsla müqayisə edilə bilən nəhəng kosmik cisimlə toqquşması nəticəsində yaranıb. Bu toqquşma zamanı planetimizin maddəsinin bir hissəsi kosmosa atılıb və orada zaman keçdikcə peyk formalaşıb.

Uzun müddətdir ki, Ay doğulduqdan dərhal sonra qlobal maqma okeanı ilə örtüldüyünə inanılırdı və sonra Ay səthini əmələ gətirmək üçün bərkiyib. Son vaxtlara qədər Ayın yaşı bu okeanda əmələ gələn Ay süxurları əsasında müəyyən edilirdi və təxminən 4,35 milyard ildir.

Ancaq Ayda kəşf edilən yeni mineralların təhlili bu mənzərəni xeyli dəyişib. Ayın yaşını müəyyən etmək üçün alimlər sirkondan, tərkibində uran olan mineraldan istifadə ediblər. Bu element tədricən məlum sürətlə qurğuşuna çevrilir ki, bu da müayinə zamanı nümunənin yaşını dəqiq müəyyən etməyə imkan verir. Məlum olub ki, Ay sirkonlarının yaşı 4,46 - 4,51 milyard ilə çatır ki, bu da peykin doğulmasından dərhal sonra qlobal maqma okeanının mənşəyi haqqında fərziyyə ilə bir araya sığmır. Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, Ay daha əvvəl əmələ gəlib və təxminən 4,35 milyard il əvvəl onun səthinin qlobal əriməsi prosesi yaşanıb.

Yeni hesablamaya görə, Ayın yaşı 4,43 ilə 4,53 milyard il arasındadır. Bu o deməkdir ki, o, 4,54 milyard il olduğu təxmin edilən planetimizlə demək olar ki, eyni vaxtda formalaşıb.

Bu tapıntılar bir sıra sirləri izah etməyə kömək edir. Məsələn, niyə Ayda gözləniləndən daha az böyük zərbə kraterləri var: ərimə erkən təsirlərin izlərini silə bilərdi. Bundan əlavə, bu, Yerlə müqayisədə Ayda metalların daha az konsentrasiyasını izah edir - onlar yenidən ərimə zamanı dərinliklərə gedə bilərdilər.

Samir