Xəstəlik riskini illər öncədən təxmin etmək üçün bir üsul tapıldı

SAĞLAMLIQ
20:58 / 03.03.2025
365

UCL Sağlam Qocalıq İnstitutu, Stenford Universiteti və Helsinki Universitetinin alimləri orqanların bioloji yaşını təyin etmək və xəstəliklərin inkişaf riskini proqnozlaşdırmaq üçün qan testi yaradıblar. 

HİT.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "The Lancet Digital Health" jurnalında dərc olunub.

Alimlər 1990-cı illərin sonlarında toplanmış 6200-dən çox orta yaşlı böyüklərdən qan nümunələrini təhlil ediblər. İşin məqsədi doqquz əsas orqanın: ürək, qan damarları, qaraciyər, immun sistemi, mədəaltı vəzi, böyrəklər, ağciyərlər, bağırsaqlar və beyinin bioloji yaşını qiymətləndirmək idi.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, bir insanda orqanlar nəinki müxtəlif sürətlərdə qocalır, həm də bunu xüsusi markerlərdən istifadə edərək siqnal verə bilir. Alimlər, həmçinin orqanların sürətlənmiş qocalmasının 30-dan çox müxtəlif patologiyanın riskinin artması ilə əlaqəli olduğunu kəşf ediblər. Məsələn, ürəyin sürətli qocalması ürək-damar problemləri ilə əlaqələndirilir və ağciyərlərin vaxtından əvvəl "aşınması" tənəffüs və onkoloji xəstəlikləri təhdid edir.

Tədqiqatçıları həmçinin təəccübləndiriblər ki, demensiyanın ən böyük riski beynin sürətli qocalması ilə deyil, immunitet sistemi ilə bağlıdır. Bu, ağır infeksiyalar və qocalıqda koqnitiv pozğunluqlar arasında əlaqə haqqında fərziyyəni təsdiqlədi. Bu kəşf həm də neyrodegenerativ xəstəliklərin inkişafında iltihabi proseslərin əhəmiyyətinə işarə edir.

Alimlər böyrək sağlamlığına xüsusi diqqət yetiriblər. Bu qoşalaşmış orqanın sürətlənmiş qocalmasının damar xəstəlikləri, tip 2 diabet və qaraciyər disfunksiyası ilə sıx əlaqəli olduğu ortaya çıxıb.

Tədqiqatın nəticələri tibbdə fərdi yanaşmanın vacibliyini vurğulayır ki, bu da bizə erkən mərhələlərdə yaşa bağlı xəstəliklərin risklərini müəyyən etməyə və hər bir insanın fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq effektiv profilaktik tədbirlər hazırlamağa imkan verəcəkdir.

Samir
 

0