İrlandiyanın şərqindəki Meat əyalətindəki Brú na Boinne kompleksi UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxildir. "Keçid məzarları" kimi tanınan kütləvi keçid kurqanlarının qədim İrlandiya cəmiyyətinin nəcib üzvlərinin dəfn yerləri olduğu düşünülür. Lakin yeni beynəlxalq alimlər qrupu bu fikri tamamilə dəyişib.
HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Cambridge Archaeological Journal"da (CAJ) dərc olunub.
Arxeoloqlar bu dəfnlərdə tapılan qalıqların DNT-sini tədqiq ediblər. Nəticələr göstərib ki, sərdabələr daha kollektiv, “şəbəkələşmiş” cəmiyyət modelini əks etdirən mürəkkəb mövsümi toplantılar, ortaq rituallar və genişləndirilmiş qohumluq əlaqələri sistemidir.
Belə çıxır ki, Nyuqrenç kimi böyük məzarlarda basdırılan insanların çoxu bir-biri ilə yaxından əlaqəli olmayıb - onların ailə bağları beş və ya daha çox nəsil tərəfindən ayrılıb. Bununla belə, genetik təhlillər göstərib ki, bu insanlar o dövrdə İrlandiya əhalisinin qalan hissəsi ilə müqayisədə hələ də bir-biri ilə daha çox qohum olublar və unikal genetik çoxluq təşkil ediblər.
Tədqiqatçılar bunu sosial təcrid və ya kasta ilə deyil, daha çox ümumi mədəni təcrübə və rituallarla əlaqələndirirlər. Bu türbələrdə tikintidə və ayinlərdə iştirak edən insanlar, yəqin ki, sifariş verildiyi üçün deyil, sadəcə olaraq, mövsümi məclis və mərasimlər zamanı təmasda olduqları insanlar olduğu üçün bir-biri ilə daha tez-tez evləniblər.
"Biz ölüləri yad etmək, xəbər mübadiləsi aparmaq, ittifaqlar yaratmaq və bəlkə də uşaq sahibi olmaq üçün müntəzəm olaraq müəyyən yerlərdə toplaşan köçəri qrupların şəklini görürü. Bu, aydın sosial iyerarxiyaya əsaslanmayan sıx, lakin paylanmış əlaqələr şəbəkələri yaratdı", deyə tədqiqatın müəllifləri izah ediblər.
Qalıqların kimyəvi analizi Nyuqranjda və buna bənzər məzarlarda dəfn edilən insanların İrlandiyanın müxtəlif bölgələrindən gəldiyini təsdiqləyir. Onlar rituallara özləri ilə artefaktlar, yeməklər, tikinti materialları gətirir, bu məclislərin kollektiv həyat və ümumi şəxsiyyətin formalaşması mərkəzləri kimi əhəmiyyətini vurğulayıblar.
Samir
