Alimlər yeniyetmələrdə depressiya üçün xüsusi genetik markerlər tapdı

SAĞLAMLIQ
21:52 / 06.06.2024
303

Şotlandiya və İsveçdən olan beynəlxalq alimlər qrupu yeniyetmələrdə depressiyanın inkişaf riskini göstərən genetik markerlərin xarakterik kombinasiyalarını aşkar ediblər. 

Hit.az xəbər verir ki, araşdırma "JAMA Psychiatry" elmi jurnalında dərc olunub.

Komanda 14.000-dən çox gəncin genetik məlumatlarını təhlil edib və depressiya əlamətlərinin müxtəlif trayektoriyalarını müəyyənləşdirib. Bu nümunələr bir çox psixi xəstəliklərə xas olan genetik risklərlə əlaqələndirilib.

Genetik məlumat yeddi əsas psixiatrik xüsusiyyət üçün genom geniş assosiasiya tədqiqatları (GWAS) vasitəsilə əldə edilib: narahatlıq, nevrotiklik, əsas depressiv pozğunluq, diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik pozğunluğu (DEHB), autizm spektri pozğunluğu (ASD), şizofreniya və bipolyar pozğunluq.

Genomik struktur tənlik modelləşdirməsindən (GenomicSEM) istifadə edərək, tədqiqatçılar bu məlumatı psixi xəstəliyə ümumi genetik həssaslığı əks etdirən genetik p-faktoru adlı ümumi genetik riski təhlil etmək üçün birləşdiriblər.

Alimlər hər iki qrupda dörd əsas traektoriya müəyyən ediblər: sabit aşağı, artan, azalan və sabit yeniyetməlik.

Əksər yeniyetmələr zamanla az və ya heç depressiv simptomlarla qarşılaşmayan davamlı aşağı qrupa düşüblər. Qalan üç qrup müxtəlif səviyyələrdə depressiya əlamətləri göstərib, davamlı depressiyaya məruz qalan qrup yüksək və davamlı emosional sıxıntı keçirib.

Tədqiqatın nəticələri göstərib ki, çoxsaylı psixi xəstəliklərin birləşmiş genetik riski davamlı depressiyanın trayektoriyası ilə güclü şəkildə əlaqələndirilir. Bu birləşmiş risk, narahatlıq və ya DEHB kimi xüsusi vəziyyətlər üçün fərdi genetik risklərə nisbətən depressiya trayektoriyaları ilə daha güclü əlaqəyə malikdir.

Mütəxəssislər deyirlər ki, onların tapıntıları yeniyetməlikdə depressiyanın inkişaf şansına təsir etməkdə müxtəlif psixi xəstəliklər arasında paylaşılan genetik riskin vacibliyini vurğulayır.

Samir

0