Mayo Klinikasının tədqiqatçıları interleykin-23 reseptorunu (IL-23R) həm siçanlarda, həm də insanlarda hüceyrə qocalmasının mühüm biomarkeri kimi müəyyən ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Nature Aging" jurnalında dərc olunub.

Hüceyrə qocalması hüceyrələr bölünmə qabiliyyətini itirdikdə, lakin apoptoz proseslərini aktivləşdirmədikdə, sözdə "zombi vəziyyətində" qalanda baş verir. Bu, immun, ürək-damar, metabolik, tənəffüs və sinir sistemlərinin patologiyaları da daxil olmaqla, bir çox yaşa bağlı xəstəliklərin inkişafı ilə əlaqəli iltihablı molekulların istehsalına gətirib çıxarır.

Alimlər qrupu qocalma ilə əlaqəli biomarkerləri müəyyən etməyə yönəlmiş araşdırma aparıb. Bunun üçün onlar Olink Target 96 Mouse Exploratory panelindən istifadə edərək 92 plazma zülalını təhlil etdilər və mühüm dəyişiklikləri aşkar edən 67 zülal seçiblər. Onlar həmçinin iltihab və yaşlanma ilə əlaqəli 21 genin ifadəsini araşdırmaq üçün böyrək, qaraciyər, beyin qabığı və ağciyər toxumasını araşdırıblar.

Tədqiqatda venetoklaks, fisetin və luteolin də daxil olmaqla qocalmış hüceyrələrdən orqanizmi təmizləyən dərmanlar verilmiş siçanlardan istifadə edilib və p16 markeri ilə hüceyrələri xüsusi olaraq təmizləmək üçün transgen üsullardan istifadə edilib. Nəticələr göstərib ki, üç zülal - IL-23R, CCL5 və CA13 - toxuma və qan axınında yaşa bağlı dəyişiklikləri göstərir və bu onların qocalmanın biomarkerləri kimi mümkün rolunu göstərir.

Tədqiqatçılar qocalma prosesi və müxtəlif toxumalarda dəyişikliklərlə ən böyük korrelyasiyanı göstərən IL-23R zülalına xüsusi diqqət yetiriblər. IL-23R səviyyələri həm siçanlarda, həm də insanlarda yaşla artdı və qocalmış hüceyrələrin aradan qaldırılmasına yönəlmiş müdaxilələrə ardıcıl cavab verib.

Alimlərin fikrincə, belə xüsusiyyətlər IL-23R-ni sistemli qocalmanı öyrənmək və yaşa bağlı xəstəliklərin qarşısının alınması üsullarını inkişaf etdirmək üçün perspektivli biomarkerə çevirir.

Samir