Neyrobioloq Viji Sanqakumarın rəhbərlik etdiyi Kaliforniya Universitetinin tədqiqatçıları neyropilin2 geninin beyində sinir dövrələrinin formalaşmasında əsas rol oynadığını və autizm və epilepsiyanın inkişafı ilə əlaqəli ola biləcəyini aşkar ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Molecular Psychiatry" jurnalında dərc olunub.

Neuropilin2 adlı gen beyin hüceyrələrinin bir-biri ilə əlaqəsini tənzimləyərək düzgün beyin fəaliyyətində mühüm rol oynayır. Bu gen neyronların (beyin hüceyrələrinin) lazımi yerlərə keçməsinə və öz aralarında əlaqə yaratmasına kömək edir ki, bu da sinir sisteminin normal fəaliyyəti üçün vacibdir.

İki növ neyron var: həyəcanverici və inhibitor. Həyəcanlandırıcı neyronlar digər hüceyrələri aktivləşdirir, inhibitor neyronlar isə əksinə, onların fəaliyyətini maneə törədir. Bu neyronlar arasında tarazlıq pozulduqda müxtəlif xəstəliklərə yol aça bilər. Məsələn, davranışın pozulduğu və qıcolmaların baş verə biləcəyi autizm və epilepsiyada belə pozğunluqlara tez-tez rast gəlinir.

Neyropilin2 geninin necə işlədiyini başa düşmək üçün alimlər siçanların kompüter modelini yaradıblar ki, burada genin inhibitor neyronlarda söndürülüb. Onlar müşahidə ediblər ki, onsuz neyronlar normal şəkildə miqrasiya edə bilmir, sosial qarşılıqlı əlaqə ilə bağlı problemlərə və epileptik tutma riskinin artmasına səbəb olur.

Professor Sanhakumar izah edib ki, bu genin necə işlədiyini öyrənmək müalicələrin inkişafı üçün yeni perspektivlər açır. Autizm və ya epilepsiya kimi xəstəliklər erkən diaqnoz qoyularsa, simptomları yüngülləşdirmək və ya qarşısını almaq üçün sinir inkişafının əsas mərhələləri hədəf alına bilər.

Bundan əlavə, alim qeyd edib ki, sinir əlaqələrinin necə formalaşdığını anlamaq təkcə autizm və epilepsiya deyil, həm də diqqət çatışmazlığı hiperaktivliyi pozğunluğu (DEHB) və şizofreniya kimi digər xəstəliklərin müalicəsində kömək edəcək.

Samir