Kaliforniya Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, dizel yanacağı tüstüsünə məruz qalma qaraciyəri zədələyir, siçanlarda orqan hüceyrələrinin mitoxondrilərinin (“elektrik stansiyaları”) disfunksiyasına səbəb olur. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Particle and Fiber Toxicology" (PFT) jurnalında dərc olunub.

Əvvəllər dərc edilmiş tədqiqatlar göstərmişdir ki, dizel emissiyaları və digər hava çirkləndiriciləri tip 2 diabet, yağlı qaraciyər xəstəliyi, ürək-damar xəstəlikləri və xərçəngin inkişafını artıra bilər. Bu fərziyyəni təsdiqləmək üçün alimlər gəmiricilər üzərində təcrübə aparıblar.

Tədqiqatda siçanların qaraciyər hüceyrələri dizel yanacağı hissəciklərinə məruz qalıb. Bu, 658 genin və 118 metabolitlərin - hüceyrə mübadiləsinin məhsullarının fəaliyyətinin pozulmasına səbəb olub. Eqzoz qazlarına məruz qalan hüceyrələrdə mitoxondrial disfunksiya meydana gəlib. Tədqiqatçılar izah edib ki, bu cür arzuolunmaz dəyişikliklər trigliseridlərin, yağ turşularının və şəkərlərin həddindən artıq istehsalına səbəb ola bilər.

Təcrübələr həmçinin təsdiqləyib ki, işlənmiş çirkləndiricilər Pck1-i aktivləşdirir və bu da öz növbəsində qlükoza istehsalını artırır.

Havanın çirklənməsi və metabolik xəstəlikləri birləşdirən yeni sübutlar ortaya çıxsa da, onların inkişaf mexanizmləri hələ də məlum deyil. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, sağlamlıq problemlərinin əsas günahkarı kükürd dioksid, çirkləndirici qaz və yanacağın yanması nəticəsində atmosferə buraxılan işlənmiş qazların tərkib hissəsi ola bilər.

Samir