Quş və donuz qripindən 10 il qoruya bilən peyvənd yaradıldı

SAĞLAMLIQ
14:35 / 15.05.2025
60

Nebraska-Linkoln Universitetinin alimləri donuzlarda, insanlarda və quşlarda qrip viruslarına qarşı uzunmüddətli qoruma təmin edə bilən Epiqraf adlı dərman hazırlayıblar. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Nature Communications"da (NatCom) dərc edilib.

İnkişaf 1930-cu ildən 2021-ci ilə qədər altı mindən çox qrip ştammının genetik kodlarını təhlil edən kompüter sisteminin məlumatlarına əsaslanır. Bu məlumatlara əsasən, virusun immun reaksiyasını aktivləşdirən ən çox yayılmış epitoplarını – regionlarını özündə birləşdirən “vaksin kokteyli” yaradılıb.

Təcrübələrdə yeni peyvəndlə peyvənd edilmiş donuzlar qripin ümumi ştammlarına yoluxduqdan sonra heç bir xəstəlik əlaməti göstərməyib. Onlar onilliklər ərzində müxtəlif heyvan növləri arasında dövr edən viruslara qarşı antikorlar hazırlayıblar. Toxunulmazlıq altı ay davam etdi və reqressiya təhlili qorunmanın 10 ilə qədər davam edə biləcəyini göstərib.

Epiqraf həm kommersiya, həm də "vəhşi" virus əsasında yaradılan mövcud vaksinlərdən əhəmiyyətli dərəcədə daha təsirli olub. O, təkcə H3 alt növündən deyil, həm də 2009-cu ildə pandemiyaya səbəb olan genetik cəhətdən ən müxtəlif və təhlükəli olan H1-dən qoruyur. Bu yarımtip ən çox donuzlarda dövr edir və insanlara ötürülür.

Alimlərin fikrincə, A qripi hər il əhalinin 15%-nə yoluxur və minlərlə insanın həyatına son qoyur. Virusun daimi mutasiyaları və quşlardan itlərə qədər müxtəlif heyvanları yoluxdurmaq qabiliyyətinə görə universal peyvəndin yaradılması uzun müddətdir ki, çətin bir məqsəd olaraq qalır. Bununla belə, layihənin rəhbəri, virusoloq Erik Uiverin qeyd etdiyi kimi, donuzlar arasında virusun yayılmasının qarşısını almaq mümkün olsa, onun insanlara keçməsinin də qarşısını almaq olar.

Samir

0