Həkim: Kabuslar psixikadan daxili stress haqqında siqnaldır

SAĞLAMLIQ
21:55 / 09.07.2025
41

"Kabuslar xoş bir təcrübə deyil. Xüsusilə onlar müntəzəm olaraq baş verərsə". 

HİT.az xəbər verir ki, bunu psixoterapevt Yuliya Romanenko gazeta.ru-ya deyib.

Ekspert kabusların niyə baş verdiyini və onlardan necə qurtulacağını danışıb. Həkimin fikrincə, yuxu həmişə şüursuzluğunuz haqqında yeni bir şey öyrənmək üçün bir fürsətdir. Çox vaxt kabuslar sadəcə xoşagəlməz yuxular deyil, sizi soyuq tərlə, sürətli ürək döyüntüsü və narahatlıq hissi ilə oyandıran parlaq, qorxulu təcrübələrdir:

"Əgər siz daima kabuslar görürsünüzsə, bu, psixikanızda xroniki narahatlığa səbəb olan nəyinsə olduğuna işarədir. Əslində, bunun nəticələri ola bilər: səbəb şüurdan kənardır, yəni hər an nəinki yuxuda, hətta gün ərzində də özünü göstərməyə başlaya bilər, məsələn, səbəbsiz panik ataklar".

O qeyd edib ki, əgər kabuslar tez-tez təkrarlanırsa (həftədə bir neçə dəfə), yuxuya mane olur və həyat keyfiyyətini aşağı salırsa, bu, narahatlıq pozğunluğunun, TSSB (travmatik stress pozğunluğu) və ya digər pozğunluqların əlaməti ola bilər. Həkim kabuslara səbəb ola biləcək bir neçə əsas amili adlandırdı. Xüsusilə bunlar həll olunmamış psixoloji problemlərdir:

"Beyin yuxu zamanı gündüz təcrübələrini emal etməyə davam edir. Həqiqi həyatda həll olunmamış münaqişələr, bastırılmış emosiyalar və ya travmatik hadisələr varsa, yuxuda psixika tərəfindən işlənməyə davam edir. Bunun səbəbi həmişə təcrübələrin natamamlığındadır. Məsələn, hücum keçirmiş, lakin əslində bunu öz daxilində yaşamamış şəxs yuxularında təkrarlanan təhlükəni görə bilər".

Digər mümkün səbəb xroniki stress və narahatlıqdır. İnsan daimi gərginlik altında olduqda, beyin "təhlükə rejimini" işə salır. Yuxuda bu təqib, yıxılma, zorakılıq və ya fəlakət səhnələrində ifadə edilir. Yatmadan əvvəl narahatedici məzmuna - qorxu filmlərinə, fəlakətlər haqqında xəbərlərə və ya hətta gərgin söhbətlərə baxmaqla da kabus yarana bilər.

"Psixikanızın xüsusiyyətlərini də nəzərə almalısınız. Narahatlıq səviyyəsi yüksək, yaradıcı düşüncə və ya zəngin təxəyyül sahibi insanlar daha çox kabuslar görürlər", deyə Romanenko əlavə edib.

Kabuslardan qurtulmaq üçün psixoterapevt bir neçə məsləhət verdi. Bunlardan birincisi narahatlıqlarınızı təhlil etmək və üzərində işləməkdir. "Yuxu gündəliyi" saxlamağa çalışın: kabuslarınızı yazın və real təcrübələrlə əlaqə axtarın. Psixoterapiya kabusların tezliyini azaltmağa kömək edir.

"Ssenari yenidən yazmaq" texnikasını sınayın. Əgər kabus təkrarlanırsa, alternativ, müsbət sonluq təsəvvür edin. Bu, emosional yükü azaldır", deyə həkim tövsiyə edib.

O, yuxu gigiyenasının vacibliyinə də diqqət çəkib: eyni vaxtda yatmaq; yatmazdan əvvəl kofein və ağır yeməklərdən çəkinin; otağı havalandırın. Yatmazdan əvvəl fiziki istirahət haqqında unutmayın - meditasiya, tənəffüs məşqləri və ya yüngül yoqa bədəni rahatladır və bununla da psixikanın narahatlıqdan çıxmasına kömək edir:

"Kabuslar psixikadan daxili gərginliklə bağlı siqnaldır. Əgər onlar sizə mütəmadi olaraq əzab verirlərsə, bu, yaxın gələcəkdə psixoterapevtə müraciət etməyin birbaşa göstəricisidir".

Samir
 

0