Uorvik Universitetinin alimləri bədəndəki maqnit mayesinin hərəkətini izləməklə xərçəng metastazlarını aşkar etməyə kömək edən yeni almaz əsaslı sensor hazırlayıblar.
HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Physical Review Applied" (PRA) jurnalında dərc olunub.
Şiş hüceyrələri limfa sistemi vasitəsilə digər orqanlara yayıla bilər. Limfa düyünlərinin təsirləndiyini öyrənmək üçün həkimlər xüsusi testlərdən istifadə edirlər - sonrakı müalicə taktikalarını təyin edirlər. Hal-hazırda metastazları axtarmaq üçün radioaktiv markerlər və ya mavi boyalar istifadə olunur. Bununla belə, hər iki metodun çatışmazlıqları var: radiofarmasötiklər bütün klinikalarda mövcud deyil və boya xəstələrin təxminən yüzdə birində allergik reaksiyaya səbəb olur.
Britaniyalı fiziklərin yeni cihazı yığcam, daşına bilən və təhlükəsizdir. O, almazların unikal xüsusiyyətlərinə əsaslanır: sözdə NV mərkəzləri (azot atomu və boşluq olan qəfəs qüsurları) kristala maqnit sahəsində ən kiçik dəyişiklikləri aşkar etməyə imkan verir. Sensor dəmir oksidi nanohissəcikləri olan maqnit mayesinə reaksiya verir və bu maye şişə vurulur. Onun yolu boyunca hansı limfa düyünlərinin təsirləndiyini izləmək və əməliyyat zamanı onları daha dəqiq çıxarmaq mümkündür.
"Biz sensor başlığını 10 mm-ə qədər kiçidə bildik – bu, endoskopiya və laparoskopiyada istifadə olunmaq üçün kifayət qədər kiçik olan ilk almaz cihazdır", deyə aparıcı müəllif Aleks Nyuman bildirib.
Kompaktlığa yalnız 0,5 mm³ həcmli mikroskopik almaz və zondun ucuna bərkidilmiş kiçik daimi maqnitdən istifadə etməklə nail olunur. Bunun sayəsində cihaz həcmli elektronikaya ehtiyac duymur.
Həkimlərin özləri artıq yeni məhsulun potensialını yüksək qiymətləndiriblər.
"Mən süd vəzisi xərçənginin müalicəsində müntəzəm olaraq maqnit naviqasiyasından istifadə edirəm - bu, ənənəvi üsullarla müqayisədə üstünlüklər təmin edir. Ona görə də Varvik Universiteti ilə əməkdaşlıq və maqnit texnologiyasını təkmilləşdirmək üçün işləmək çox vacibdir", deyə Koventri və Uorvik Xəstəxanasından cərrah Stuart Robertson bildirib.
Tərtibatçılar hesab edirlər ki, gələcəkdə sensor digər şiş növləri - ağciyər, qaraciyər, bağırsaq və yemək borusu üçün də istifadə oluna bilər.
Samir