Mikroplastik hər yanımızdadır – havada, dənizlərdə və çaylarda. Üstəlik, onu hətta köpək balıqlarının bağırsaqlarında və yetişən bitkilərin daxilində də tapıblar. Bundan əlavə, mikroplastik insanların daxilində də mövcuddur.
HİT.az xəbər verir ki, bunu "The Independent" yazır.
Məlumdur ki, mikroplastikin orqanizmə daxil olmasının əsas yollarından biri içdiyimiz mayelərdir. Xüsusilə, tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, mikroplastik həm kran, həm də şüşəli suda mövcuddur. Lakin yeni tədqiqatlar göstərir ki, isti içkilər əvvəl düşünüləndən daha böyük mikroplastik mənbəyi ola bilər.
Birminqem Universitetindən alimlər insanın gündəlik içkilərdən aldığı orta təsir səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmaq üçün 155 geniş yayılmış, isti və soyuq, qazsız içkinin mikroplastik olub-olmamasını yoxlayıblar.
"Öz növündə birinci olduğu güman edilən araşdırma göstərdi ki, ən yüksək mikroplastik qatılığı isti çay və isti qəhvədə aşkarlanıb. Tədqiqat zamanı soyuq çay və qəhvə də mikroplastik olub-olmamasına görə yoxlanılıb, lakin onların miqdarı əhəmiyyətli dərəcədə aşağı olub, bu da göstərir ki, isti içkilərin hazırlanmasında istifadə olunan yüksək temperaturlar və proseslər son məhsula keçən mikroplastikin səviyyəsinə təsir göstərir", deyə "The Independent" yazıb.
Ümumilikdə alimlər isti və soyuq qəhvə, həmçinin çay, enerji və qazsız içkilər də daxil olmaqla 31 növ içkini qiymətləndiriblər. Nümunələr süzülüb, bundan sonra mikroplastikin miqdarı mikroskopik görüntü vasitəsilə müəyyən edilib.
“Təkrar istifadə olunan bir stəkanlardakı isti çay ən yüksək mikroplastik (MP) səviyyəsini özündə saxlayıb, orta hesabla bir stəkana 22 MP, şüşə stəkanlar üçün bir stəkana 14 MP-ə nisbətən. Tədqiqat göstərib ki, daha bahalı çay paketləri ən çox plastik buraxıb, orta hesabla bir stəkana 24-dən 30 MP-ə qədər", deyə nəşr vurğulayıb.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, isti qəhvə ilə bağlı nəticələr açıq şəkildə göstərir ki, təkrar istifadə olunan stəkanların materialı [mikroplastikin] bizim isti qəhvə nümunələrimizdə əsas mənbəyidir.
Alimlərin sözlərinə görə, onların tədqiqatı ilk dəfə olaraq sübut edir ki, yalnız içməli su vasitəsilə təsirin qiymətləndirilməsi insanlar üçün təşkil edən, digər içkilərdə mikroplastikin daha yüksək yayılması riskini əhəmiyyətli dərəcədə aşağı qiymətləndirə bilər.
“Biz qeyd etdik ki, mikroplastik sahəsindəki bir çox tədqiqat içməli suya – kran, şüşəyə doldurulmuş suya – yönəlib və biz Böyük Britaniyadan su ilə bağlı məqalə də dərc etdik. Lakin başa düşdük ki, insanlar gün ərzində təkcə su içmir. Onlar çay, qəhvə, şirələr içirlər... Biz tədqiq etdiyimiz bütün soyuq və isti içkilərdə mikroplastikin həyəcanverici şəkildə yayıldığını aşkar etdik. Bu olduqca narahatedicidir və elmi baxımdan o deməkdir ki, biz təkcə suyu deyil, həm də digər mənbələri öyrənməliyik, çünki onlar kifayət qədər əhəmiyyətlidir”, deyə Birminqem Universitetindən professor Məhəmməd Abdalla vurğulayıb.
Tədqiqatın aparıcı müəlliflərindən biri əlavə edib:
“Biz hər səhər milyonlarca stəkan çay və qəhvə istehlak edirik, ona görə də diqqət yetirməyə dəyən məsələdir. Hökumət və beynəlxalq təşkilatlar mikroplastikin insana təsirini məhdudlaşdırmaq üçün qanunvericilik tədbirləri həyata keçirməlidirlər, o hər yerdədir".
Samir
