Alimlər xəbərdarlıq edir: Həyatın çətinlikləri beyin funksiyasını pozur

SAĞLAMLIQ
23:54 / 19.09.2025
43

Beynəlxalq alimlər qrupu müəyyən edib ki, insan həyatda nə qədər çox sosial məhrumiyyətlərə məruz qalırsa - yoxsulluq, aclıq, uşaqlıqda ağır əmək, stress və səhiyyə xidmətlərindən istifadə imkanlarının zəif olması - idrak qabiliyyətinin zəifləməsi, yaddaş itkisi, psixi pozğunluqlar və hətta beyin strukturunda fiziki dəyişikliklər riski bir o qədər yüksəkdir. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Communications" (NatCom) jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatçılar Latın Amerikasının altı ölkəsindən olan 2211 nəfərin, o cümlədən sağlam yaşlı böyüklər və Alzheimer xəstəliyi və ya frontotemporal demans xəstələrinin məlumatlarını təhlil ediblər. Mütəxəssislər uşaqlıq, təhsil, qidalanma, sağlamlıq və sosial əlaqələrə dair təfərrüatlı anketlərdən istifadə edərək, "sosial eksposom" adlı inteqrasiya olunmuş göstərici tərtib ediblər. Dəyər nə qədər yüksək olsa, onların həyat şəraiti bir o qədər çətinləşir.

Nəticələr birmənalıdır: yüksək səviyyədə yığılmış məhrumiyyətlər daha zəif koqnitiv performans, gündəlik işlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyətinin azalması və daha ağır nöropsikiyatrik simptomlarla əlaqələndirilir. Demansiyalı xəstələrdə bu, beynin əsas bölgələrində boz maddənin həcminin azalması və sinir əlaqələrinin pozulması ilə müşayiət olunur.

"Biz ilk dəfə nümayiş etdirə bildik ki, fərdi göstəricilər deyil, mənfi amillərin birləşməsi beyin sağlamlığına güclü təsir göstərir", deyə tədqiqatın müəllifləri qeyd ediblər.

Samir
 

0