Səhər yeməyində qəbul ediləcək zülal və karbohidrat miqdarı bir çox amillərdən asılıdır. Ekspertlər bildirir ki, səhər saatlarında bədən karbohidratları və zülalları fərqli şəkildə emal edir.

HİT.az xəbər verir ki, səhər yeməyi həm zülal, həm də karbohidratlardan ibarət olmalıdır, çünki bu, bütün səhər üçün enerji mənbəyi olacaq. Lakin hər bir komponentin ideal miqdarı insanın sağlamlıq vəziyyəti və məqsədlərinə görə dəyişir.

Səhər bədənin karbohidrat və zülalları fərqli şəkildə emal etməsinə təsir edən amillər:

* Hormon dalğalanmaları;
* İnsulinə həssaslıq, yəni hüceyrələrin ona necə reaksiya verməsi;
* Metabolik tələblər, yəni insanın gündəlik enerji xərcləri.

Zülal əzələlər və sümüklər üçün əsas tikinti materialıdır və həmçinin həzm kimi müxtəlif metabolik funksiyaları dəstəkləyir. Karbohidratlar (lif istisna olmaqla) asanlıqla həzm olunur və glükoza çevrilir, bu da enerji almaq və bədənin müxtəlif funksiyalarını dəstəkləmək üçün lazımdır.

Zülal və karbohidratların balanslı qəbulu gün ərzində enerji verir, qan şəkərinin sağlam səviyyəsini qoruyur və uzun müddət tox saxlayır. Məsələn, səhər karbohidrat qəbul etmək sürətli enerji verir, xüsusilə səhər məşqləri varsa. Zülal isə daha uzunmüddətli enerji təmin edir və toxluğu artırır.

Zülal yavaş həzm olunur, bu da doymağı təşviq edir. Tədqiqatlar göstərir ki, səhər zülal qəbul etmək GLP-1 hormonunun səviyyəsini artırır, bu da iştahanı azaldır. Sadə və ya rafinə edilmiş karbohidratların çox miqdarda qəbulu qan şəkərinin sürətli yüksəlməsinə, sonra isə enməsinə səbəb ola bilər. Zülal isə qan şəkərini stabilləşdirir və yeməkdən sonra dalğalanmaların qarşısını alır.

Zülalın miqdarı insanın çəkisi, yaşı, cinsi, fəaliyyət səviyyəsi və sağlamlıq məqsədlərindən asılıdır. Ümumi tövsiyəyə görə, gündəlik qəbul üçün zülal norması hər 1 kq bədən çəkisinə 0,8 qramdır.

Karbohidrat ehtiyacı isə fərdi olaraq dəyişir. Tip 2 diabeti olanlar səhər karbohidrat qəbuluna diqqət etməlidir ki, qan şəkəri qəflətən qalxmasın. Yarışlara hazırlaşan idmançılar isə səhər daha çox karbohidrat qəbulu edə bilərlər. Ümumi tövsiyələrə görə, gündəlik kalorinin 45–65%-i karbohidratlardan ibarət olmalıdır.

Səhər yeməyində kompleks karbohidratları seçmək daha yaxşıdır: yulaf, tam buğda çörəyi, tortilla, paxlalılar (lobya, mərcimək, noxud) və bütöv meyvə-tərəvəzlər.

Sağlam zülal mənbələri: yumurta, yağsız süd, yunan yoğurtu, pendir, paxlalılar, toyuq, hinduşka, balıq, qoz-fındıq və toxumlar.

Samir