Okinava Elm və Texnologiya İnstitutunun alimləri məyusluğun siçanlarda beyin kimyasını dəyişdirdiyini və neyrotransmitter asetilkolinin ifraz olunmasına səbəb olduğunu aşkar ediblər.
HİT.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Nature Communications" (NatCom) jurnalında dərc edilib.
"Beynin yeni vəziyyətlərə və ya ssenarilərə uyğunlaşması nevroloji cəhətdən çox mürəkkəbdir. Əvvəlki tədqiqatlar göstərir ki, neyrotransmitter asetilkolini ifraz edən beyin hüceyrələri - xolinergik interneyronlar davranış elastikliyində iştirak edir", deyə tədqiqatın həmmüəllifi professor Ceffri Vikens izah edib.
Təcrübədə alimlər siçanları virtual labirintdə öyrədiblər və onlara mükafata aparan düzgün yolu göstəriblər. Daha sonra marşrutu dəyişdiriblər ki, bu da gəmiricilərdə mükafatın itirilməsi səbəbindən gözlənilməz məyusluqla nəticələnib. Bu dəyişikliyin təsirləri iki fotonlu mikroskopiya istifadə edilərək izlənilib.
"Neyron səviyyəsində müəyyən beyin nahiyələrində asetilkolin ifrazında əhəmiyyətli bir artım müşahidə etdik. Siçanlar həmçinin sözdə "itki" davranışı nümayiş etdirdilər və mükafat almadıqdan sonra labirintdə seçimlərini dəyişdirdilər", deyə alimlər izah ediblər.
Əksər xolinergik interneyronlar daha çox asetilkolin istehsal etsə də, bəzi kiçik hüceyrə nahiyələrində heç bir dəyişiklik müşahidə olunmadı. Tədqiqatçılar bunun düzgün yollar haqqında əvvəlki məlumatları qorumaq üçün bir yol ola biləcəyinə inanırlar - siçan mükafata gedən əvvəlki yolu unutmayacaq və vəziyyət yenidən dəyişərsə, məlumatı saxlayacaq.
İnsanlarda bu cür davranış elastikliyi onlara pis vərdişlərdən imtina etməyə kömək edir, enerjini mənasız cəhdlərə sərf etməyi dayandırmaq üçün siqnal verir və potensial təhlükələr barədə xəbərdarlıq edir.
"Parkinson xəstəliyi və ya şizofreniya kimi neyropsixiatrik xəstəliklərin müalicəsi zamanı asetilkolin səviyyələri tez-tez dəyişir. Buna görə də, bu neyrotransmitterin funksiyalarını anlamaq insanlarda bir çox neyropsixiatrik xəstəliklərin müalicəsi üçün çox vacibdir", deyə professor Vikens yekunlaşdırıb.
Samir
