İnsan bağırsaq bakteriyaları pəhriz dəyişikliklərinə cavab olaraq onilliklər ərzində təkamül edə bilər. Bu, Kaliforniya Universitetinin Los-Ancelesdəki təkamül bioloqları tərəfindən əldə edilən nəticədir. Onlar ultra emal olunmuş qidalardan nişastaları həzm etməyə kömək edən genlərin sənayeləşmiş ölkələrdə yaşayan insanlarda bir sıra mikroblar arasında sürətlə yayıldığını aşkar ediblər. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature" jurnalında dərc edilib.

Bunlar sənaye mənşəli nişastalı birləşmələrdir və yalnız 20-ci əsrin ikinci yarısında qida sənayesində geniş istifadə olunmağa başlayıb. Müəlliflərin fikrincə, bu cür sürətli genetik dəyişikliklər güclü təbii seleksiyanı göstərir.

Alimlər dünyanın müxtəlif bölgələrindən əldə edilən məlumatlardan istifadə edərək təxminən 30 növ bağırsaq bakteriyalarının genomlarını təhlil ediblər. Onlar sözdə "genetik süpürgələr" - bir növ daxilində tez bir zamanda dominant hala gələn DNT hissələrini kəşf ediblər. Bu dəyişikliklərin əsas mexanizmi üfüqi gen ötürülməsi — bakteriyaların DNT-ni yalnız öz nəsillərinə deyil, bir-birlərinə ötürməsi prosesi olduğu ortaya çıxıb.

Üfüqi gen ötürülməsi əvvəllər antibiotik müqavimətinin sürətlə yayılmasının səbəbi kimi tanınırdı, lakin bağırsaq mikroblarının təkamülündəki rolu hələ də zəif başa düşülürdü.

"Yeni növ nişastaları həzm etmək qabiliyyəti təbii seleksiyanın hədəfi olduğunu sübut etdi. Amma daha da əhəmiyyətlisi, sənayeləşmiş və sənayeləşməmiş bölgələrdən olan insanlarda bağırsaq bakteriyalarında fərqli təkamül meyllərini görürük", deyə həmmüəllif və aspirant Riçard Volf qeyd edib.

Əsas nümunələrdən biri maltodekstrinin — qarğıdalı nişastasından əldə edilən və 1960-cı illərdən bəri emal olunmuş qidalarda geniş istifadə olunan maddənin emalı ilə əlaqəli bir gen idi. Bu gen yalnız sənayeləşmiş ölkələrdəki insanların bakteriyalarında aktiv şəkildə yayılırdı.

Tədqiqatçıların fikrincə, mikrobların yalnız maltodekstrinə, yoxsa daha geniş modifikasiya olunmuş nişasta sinfinə uyğunlaşdığını dəqiq demək hələ mümkün deyil. Lakin kök tərəvəz və meyvələrə əsaslanan ənənəvi pəhrizlərlə qəlyanaltılar və emal olunmuş qidalarla zəngin olan müasir pəhriz arasındakı fərq, açıq şəkildə yeni bir təkamül istiqaməti yaradır.

Samir