Çox valideyn uşaqlarını həyatlarının mənası adlandırır. Bu fenomeni anlamaq üçün ilk növbədə "nəyinsə birdəfəlik və əbədi olaraq kainatın mərkəzinə çevrilməsi" qəbulu haqqında ümumi danışmaq lazımdır.

HİT.az xəbər verir ki, bu barədə gazeta.ru-ya praktiki psixoloq, gestalt-terapevt və supervizor Yekaterina Artyomenko danışıb.

"Bu qavrayış təkcə səhv deyil, həm də çox təhlükəli ola bilər. İnsanlar funksiya deyil, həyat həndəsi fiqur deyil. Həyat boyu mənalar tapır və itiririk – bu normaldır. Bu daimi dəyişən hadisələr və hisslər ardıcıllığında sabit, vahid bir məna ola bilməz. Hətta bu, öz uşağınız kimi həyatın belə gözəl bir hadisəsi olsa belə. Axı o da funksiya və ya həndəsi fiqur deyil, daim inkişaf edən və özünəməxsus unikal şəxsi həyatını yaşayan canlı insandır. Biz nə qədər cəhd etsək də, bu həyatı onun yerinə yaşaya bilmərik", deyə o izah edib.

Bu, heç də uşaqlara qarşı hiss etdiyimiz sevgi, qayğı və qaçılmaz narahatlığın səhv olduğu demək deyil. Bu hisslər tamamilə təbii və qaçılmazdır. Əhəmiyyətli olan budur ki, bu hisslər öz həyatımıza baxışımızı örtməməlidir:

"Dünyaya gələn uşaq tamamilə böyükdən asılıdır. Unutmamalıyıq ki, uğurlu tərbiyə uşaqları müstəqil həyata hazırlamaq, daimi nəzarət və qayğıya alışdırmaq deyildir. Əlbəttə, müstəqilliyə uyğunlaşma tədricən və yaş tapşırıqlarına uyğun olaraq baş verməlidir. Uşaq gündəlik tapşırıqların öhdəsindən gəlməyi yanında yaşayan böyüyün davranışını müşahidə edərək öyrənir. Uşaq özündən razı valideyni – yalnız qayğı göstərən deyil, həm də öz həyatını zövq və maraqla yaşayan valideyni gördükdə, bunu dəyər kimi qəbul edir və böyüdükcə öz həyatına da belə yanaşmağa başlayır".

Əgər uşaq özünü onun əsas mənası hesab edən böyüyün yanında böyüsə, onun şüuraltı günahkarlıq hissi yarana bilər. Bu hiss aşağıdakılarla bağlı olacaq:

* Belə qurban üçün heç vaxt borcunu ödəyə bilməyəcəyinin fərqinə varmaq
* Valideynlərdən uzaqlaşdıqca onların şəxsiyyət kimi dağılacağı qorxusu
* Həddindən artıq qayğıkeşlikdən iyrənmə və valideyn evindən mümkün qədər tez qaçmaq arzusu

Nəticədə sağlam ayrılma (separasiya) baş verməyəcək – uşaq ya valideyni daim qayğıya almağa və xilas etməyə çalışacaq, ya da onunla əlaqəni kəsəcək.

"Valideynlər arasında tərəfdaşlıq münasibətləri bir çox cütlük üçün çox ağrılı mövzudur. Tez-tez uşaq dünyaya gəldikdən sonra ərilə arvad arasında münasibətlər soyuyur və daha funksional olur. Valideynlərdən biri (adətən ata) özünü ailədən kənarlaşdırılmış və ya yalnız uşaq üçün müəyyyan nemətlərin mənbəyi kimi hissedə bilər. Ailənin nüvəsi yaxşı münasibətləri olan cütlük deyil, körpə olur. Belə bir əvəzetmənin həm cütlük, həm də uşaq üçün mütləq mənfi nəticələri olacaq, çünki unutmayın ki, uşaqlar münasibətlərin nəticəsidir, səbəbi deyil", deyə psixoloq bildirib.

Uşağın "əsas" ailə üzvü olmaq ağır yükü üzərinə qoyulduqda, narahatlıq səviyyəsinin artma ehtimalı çox yüksəkdir:

"Gələcəkdə, böyük həyata çıxanda, öz tərəfdaşı ilə sağlam qarşılıqlı münasibət qura bilməyəcək, çünki o, öz həyat mənasını (uşaq doğulmasını) əldə etmək üçün vasitə kimi qavranılacaq. Sağlam tərəfdaşlıq isə yalnız o halda formalaşa bilər ki, uşaq valideynlərin özlərinə və bir-birinə yaxşı münasibətini müşahidə etmiş olsun. Belə bir dəstəklə öz vaxtında narahatlıq olmadan ayrılmaq və eyni zamanda yaxınları ilə əlaqəni saxlayaraq öz ailəsini qurmaq şansı daha çoxdur".

Samir