İngiltərədə ilk dəfə üç nəfərin DNT-sini daşıyan körpə doğulub. 

HİT.az BBC-yə istinadən xəbər verir ki, körpənin DNT-sinin böyük hissəsi valideynlərdən, təxminən 0,1 faizi isə donor qadındandır.

Süni mayalanma texnologiyasında böyük irəliləyiş əldə edən "Mitoxondrial Replacement Therapy" körpələrə anadan ölümlə nəticələnə biləcək mitoxondrial xəstəliklərin ötürülməsinin qarşısını almaq üçün hazırlanıb. Mitoxondrial xəstəliklərin müalicəsi yoxdur. Bu xəstəliklərlə doğulan körpələr bir neçə saat və ya gün ərzində ölə bilər.

Daha əvvəl övladlarını itirmiş bəzi ailələr öz sağlam körpələrini dünyaya gətirmək üçün bu texnikanı son çarə olaraq görürlər.

Mitoxondriya demək olar ki, hər bir hüceyrədə olan və qidanı enerjiyə çevirən kiçik bir quruluşdur. Mitoxondrial pozğunluqlarda bədənə enerji göndərilə bilmədiyi üçün beyin zədələnməsi, əzələ atrofiyası, ürək çatışmazlığı və korluq baş verə bilər. Bu pozğunluqlar yalnız anadan körpəyə keçir.

Mitoxondriyanın dəyişdirilməsi terapiyası sağlam donordan alınan mitoxondriyadan istifadə edilən süni mayalanma üsuludur. Donordan alınan DNT mitoxondrilərin işləməsini təmin edir. Körpənin görünüşü kimi digər aspektlərinə təsir göstərmir və "Üçüncü valideyn" tərəfindən əhatə olunmur.

Bu texnika İngiltərənin Nyukasl şəhərində hazırlanıb və 2015-ci ildə bu üsulla körpə dünyaya gətirmək üçün zəmin yaradan qanuni qaydalar hazırlanıb.

Ancaq İngiltərədə texnika dərhal tətbiq olunmayıb. 2016-cı ildə ABŞ-da müalicə alan iordaniyalı cütlük bu üsulla uşaq dünyaya gətirən ilk valideyn olub.

İnsan Reproduksiyası və Embriologiyası İdarəsi (HFEA) adlı tənzimləyici orqan, 20 aprel 2023-cü il tarixinə ölkədə belə doğuşların "beşdən az" olduğunu açıqlayıb.

Lakin HEFA ailələrin kimliklərinin açıqlanmaması üçün dəqiq rəqəm elan etməyib və başqa təfərrüatlar açıqlamayıb.

Bu məhdud məlumat İngiltərədə nəşr olunan “Guardian” qəzetinin İnformasiya Azadlığı Aktı çərçivəsində quruma etdiyi müraciətlə üzə çıxıb.

Nyukasl Universiteti hələlik açıqlama vermədiyi üçün onların hazırladıqları üsulun uğurlu olub-olmaması hələ aydın deyil.

"Francis Crick" Araşdırma İnstitutunun professoru Robin Lovell-Badge "Mitoxondrial Əvəzetmə Terapiyasının praktikada necə işlədiyini, körpələrdə mitoxondriya qüsurunun olub-olmadığını və bu körpələrin sonrakı həyatlarında problem riski altında olub-olmadığını görməliyik" deyib.

Texnika müvəffəqiyyətli olarsa, bunun İngiltərədə hər il təxminən 150 doğumda istifadə edilə biləcəyi ifadə edilir.

Samir