Stenford Universitetinin amerikalı alimləri beyində psixoz kimi psixi pozğunluqlarla əlaqəli sahələri aşkar ediblər.
HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Molecular Psychiatry" (MP) elmi jurnalında dərc olunub.
Psixozda insanda halüsinasiyalar və hezeyanlar ola bilər. Onun reallıq qavrayışı təhrif olunur, obsesyonlar və qorxular yaranır. Psixoz şizofreniya kimi ciddi xəstəlikləri müşayiət edir, lakin onun simptomları heç bir xüsusi diaqnozu olmayan insanlarda da baş verə bilər.
Bu anormallıqları müəyyən etmək üçün alimlər 22q11.2 delesiya sindromu adlanan psixozla əlaqəli nadir genetik pozğunluğu olan 6-39 yaş arası insanlara diqqət yetiriblər.
Xəstələrdə 22-ci xromosomun bir nüsxəsinin bir hissəsi yoxdur. Ürək qüsurları, diqqət çatışmazlığı hiperaktivliyi pozğunluğu (DEHB) və autizm riskinə əlavə olaraq, delesiya sindromu olanlarda psixoz, şizofreniya və ya hər ikisini inkişaf etdirmək şansı 30% olur.
Komanda beyin hüceyrələrinin fəaliyyətinə uyğun gələn qan axınındakı dəyişiklikləri izləyən funksional maqnit rezonans görüntüləmə (fMRI) istifadə edərək beyin məlumatlarını toplayıb. Tədqiqatda 22q11.2 delesiya sindromu olan 101 nəfər, bəziləri psixozlu, bəziləri olmayan və “mənşəyi bilinməyən psixoz” olan 120 nəfər daxil olmaqla 900-ə yaxın insan iştirak edib.
Alimlər fMRI məlumatlarında nümunələri müəyyən etmək üçün maşın öyrənmə alqoritmi yaradıblar. Süni intellekt insanların beyinlərində psixozla bağlı xarakterik siqnallar aşkar edib. Onlar beynin iki bölgəsində cəmləşib: əhəmiyyətsiz məlumatları süzgəcdən keçirən ön insula və hansı məlumatın bizim üçün ən faydalı və ya vacib olacağını proqnozlaşdıran ventral striatum.
Hər iki sahə beynin diqqətini daxili düşüncələr və xarici stimullar arasında dinamik şəkildə dəyişdirən, diqqəti indiki anda vacib və real olana yönəldən beynin qabarıqlıq sisteminə cavabdehdir.
Alimlər pozğunluq riski yüksək olan xəstələrdə psixozun baş verməsinin qarşısını almaq və ya gecikdirmək üçün beynin əsas sahələrini stimullaşdırmaq üçün metodlar hazırlamağa ümid edirlər.
Samir