Şüşələrə tətbiq edilən şəffaf örtük, günəş işığını kənarlara yönləndirərək elektrik enerjisi hasil etməyə imkan verir. Bu texnologiya, gələcəkdə göydələnlərin fasadlarını nəhəng enerji stansiyalarına çevirə bilər.

HİT.az xəbər verir ki, alimlər pəncərələrə tətbiq oluna biləcək yeni bir örtük texnologiyası sayəsində günəş enerjisinin binalarda daha səmərəli istifadəsini mümkün edən bir üsul hazırlayıblar. Məqsəd yalnız işığı ötürən deyil, həm də onu tutub enerji kimi saxlaya bilən pəncərə səthləri yaratmaqdır.

Tədqiqatçılar pəncərələrə şəffaf bir örtük çəkərək günəş işığını şüşənin kənarına yönləndirə bilən bir sistem hazırlayıblar. Bu sistemin əsasında “klöesterik maye kristallar” (CLC) adlanan, öz helisvari strukturu sayəsində işığı əks etdirə bilən rəngsiz maddə dayanır. CLC-lərin bu optik xüsusiyyətləri nəticəsində işıq istiqamətləndirilir və şüşənin kənarlarında yerləşdirilmiş silikon fotovoltaik hüceyrələrə ötürülür.

Bu sistemin elmi adı rəngsiz və tək istiqamətli günəş konsentratoru — yəni CUSC texnologiyasıdır. CUSC sistemi bir neçə CLC qatından istifadə edərək gələn işığı linza kimi yönləndirir. Beləliklə, şüşə həm şəffaflığını qoruyur, həm də daxil olan işığı enerji hasilatı üçün istifadə edir. Sınaqlar zamanı diametri 2,5 sm olan bir nümunəyə beş CLC qatı tətbiq olunub və bu kiçik prototip 10 millivatt gücündə bir ventilyatoru işlədə biləcək enerji hasil edib.

Bu şüşə örtüyü texnologiyası xüsusilə ekvatora yaxın şəhərlərdə daha yüksək səmərəlilik göstərə bilər, çünki bu ərazilərdə günəş işığı ilboyu daha bol olur. Lakin sistemin daxili məkanların istilik balansına necə təsir göstərəcəyi hələlik tam aydın deyil. Hazırda istifadə olunan kommersiya məqsədli günəş şüşələri amorf silikon, qalium arsenid və ya orqanik fotovoltaik materiallardan ibarətdir, lakin bu texnologiyalar işığın yalnız təxminən 20 faizini toplaya bilir və şüşələrin rəngi bir qədər tündləşdiyi üçün görüntü keyfiyyətini azalda bilir. Yeni CUSC texnologiyası isə məhz bu məhdudiyyətləri aradan qaldırmağı hədəfləyir.

Bununla yanaşı, praktik tətbiqlərdə bir çox maneə qalır: yağış, dolu, qar və ya quş ifrazatları kimi xarici təsirlər şüşələrin enerji toplama performansını zəiflədə bilər. Uzunömürlülüyü və təmizliyi təmin etmək üçün əlavə qoruyucu təbəqə tələb oluna bilər, lakin bu təbəqə enerji tutma qabiliyyətini azalda bilər. Tədqiqatın nəticələrinə əsasən, eni 2 metr olan adi bir pəncərənin günəş enerjisi toplama gücü bu sistemlə təxminən 50 dəfə artırıla bilər. Bununla belə, bu potensialın adi ev şüşələrində və iri binaların fasadlarında necə reallaşacağı hələ bəlli deyil.

Nəticə etibarilə, CUSC texnologiyası binaların enerji istehsal potensialını tamamilə dəyişə bilər. Lakin bu vizyonun gerçəyə çevrilməsi üçün mühəndislik və ekoloji sahələrdə hələ bir sıra problemlərin həll olunması tələb olunur.

Samir