Sanford-Burnham-Prebys Tibb Mərkəzinin alimləri müəyyən ediblər ki, p53 zülalı orqanizmdə təhlükəli iltihab prosesini tətikləyən qocalmış hüceyrələrin yığılmasının qarşısını ala bilir. 

HİT.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Nature Communications" jurnalında dərc olunub.

Çoxhüceyrəli orqanizmlərdə, o cümlədən insanlarda olan hüceyrələr çoxalmağa qadirdir, bu da orqanizmə zədələri bərpa etməyə imkan verir. Ancaq yaşla birlikdə hüceyrələr bu qabiliyyətini itirir və "yuxuya" bənzər bir vəziyyətə keçir.

Hüceyrələr qocaldıqda bölünməyi dayandırırlar, lakin bədəndə davam edirlər və onların iltihab proqramı iltihaba səbəb olan molekulların sərbəst buraxılması ilə nəticələnir. Yaşlanma ilə əlaqəli ifrazat fenotipi (SASP) adlanan bu proses yaşa bağlı müxtəlif xəstəliklərlə əlaqələndirilir.

Tədqiqat qrupu qocalmanı sürətləndirmək üçün insan hüceyrələrini radiasiyaya məruz qoyub. Alimlər DNT fiksasiyasında əsas rol oynayan p53 zülalının SASP-ni yatıra biləcəyini aşkar ediblər. Tədqiqatçıların fikrincə, p53 iltihabı tetikleyen hadisələrdən birini – sitoplazmik xromatin fraqmentlərinin (CCF) əmələ gəlməsini “bloklayır”. Zədələnmiş DNT-nin bu fraqmentləri iltihabı təşviq edərək immunitet sistemini aktivləşdirə bilər.

Siçanlar üzərində aparılan tədqiqatlar təsdiq edib ki, p53-ün süni şəkildə aktivləşdirilməsi yaşlanmanın hüceyrə imzasını dəyişdirə və yaşa bağlı xəstəliklər üçün xarakterik olan iltihab prosesini dayandıra bilər. Bu kəşf insan ömrünü uzatmağa yönəlmiş terapevtik strategiyaların hazırlanmasına kömək edə bilər.

Samir