Ay yarışı niyə birdən sürətləndi?

MARAQLI
10:00 / 04.09.2023
722

Çərşənbə günü Hindistan Ayın cənub qütbünə kosmik gəmi endirən ilk ölkə kimi tarixə düşdü. Buzlu kraterlərdən və minerallardan ibarət olan Ayın cənub qütbü tədqiq edilməmiş bölgə olaraq qalır.

HİT.az xəbər verir ki, "Chandrayaan-3" missiyası Hindistanın ikinci cəhdidir. Bu missiya uğurlu olsa da, hər ölkə belə şanslı deyil. Bir neçə gün əvvəl Rusiyanın “Luna-25” gəmisi Ay səthinə yaxınlaşarkən qəzaya uğrayıb. Rusiyanın uğursuz missiyasına baxmayaraq, dövlət kosmik agentliyinin rəhbəri Yuri Borisov Aya qayıtmağın milli maraq məsələsi olduğunu deyib.

Borisov “Rossiya-24” telekanalına müsahibəsində deyib: “Söhbət müdafiə qabiliyyətinin təmin edilməsi və texnoloji üstünlük əldə edilməsindən gedir.

Çin və ABŞ da Ay yarışında rəqibdirlər, çünki hər iki ölkənin su ilə zəngin olduğu deyilən Ayın cənub qütbünə çatmaq üçün oxşar planları var.

Aydakı su kosmik gəmilər üçün yanacaq mənbəyi ola bilər. Su gələcək koloniyada yaşayan insanlar üçün də vacib olacaq. Bundan əlavə, Ay Marsa və ya kosmosun digər hissələrinə missiyalar üçün dayanacaq kimi də istifadə edilə bilər. Ayın logistik əhəmiyyətindən əlavə, peykdəki digər resurslar mədən işini son dərəcə gəlirli edə bilər.

Ayda böyük bir xəzinə gizlənir

Aydakı resursların dəyəri barədə təxminlər genişdir. 2015-ci ildə NASA Ayın “yüz milyardlarla dollar” istifadə olunmamış resurslara malik olduğunu bildirmişdi.

NASA Ayda tapılan su ilə yanaşı, nüvə birləşməsində istifadə oluna bilən helium-3-ə də istinad edib. Təşkilat elektronikada istifadə olunan və daha çox Çində istehsal edilən lantanid, skandium və itrium kimi nadir torpaq metallarına da diqqət çəkib.

"Daily Mail"in hesablamalarına görə, Aydakı helium 1,5 katrilyon, digər metallar isə 2,5 trilyon dollar dəyərindədir. Aydakı suyun dəyəri 200 milyard dollardan çox hesab edilir. Nadir torpaq elementlərindən başqa Ayın digər minerallarına bazalt, dəmir, kvars, silisium, platin, palladium, rodium və titan daxildir.

Üstəlik, Ay qiymətli elementlərlə dolu yeganə göy cismi deyil. "16 Psyche" kimi tanınan 280 km enində olan asteroidin qızıl, dəmir və nikeldən ibarət olduğu düşünülür. Bu meteoritdəki filizin təxminən 10 kvintilyon dollar dəyərində olduğu təxmin edilir. Digər asteroid "Davida"nın 27 kvintilyon dollar dəyərində olduğu düşünülür.

Samir

0